USA odpowiada za 43 proc. eksportu broni na świecie. Zbroją się głównie państwa bliskiego i dalekiego wschodu

W 2024 roku Stany Zjednoczone umocniły swoją pozycję lidera w globalnym handlu bronią, wynika z najnowszego raportu Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI), uważanego za jedno z najbardziej renomowanych źródeł na świecie na temat przemysłu zbrojeniowego. Na drugim miejscu jest Francja, Rosja dopiero na trzecim. Prawdziwą rewolucję przeszedł jednak ranking największych importerów broni.

Światowy eksport uzbrojenia uległ stagnacji prawie się nie zmienił w porównaniu z okresem 2010-2019. Broń trafia jednak do innych państw niż wcześniej.

Nowe dane dotyczące transferów broni wyraźnie odzwierciedlają przezbrojenie, które ma miejsce wśród państw w Europie w odpowiedzi na zagrożenie ze strony Rosji. Jednak niektórzy główni importerzy broni, w tym Arabia Saudyjska, Indie i Chiny, odnotowali duże spadki wolumenu importu z różnych powodów, pomimo wysokiego postrzegania zagrożenia w swoich regionach

– powiedział Mathew George, jeden z autorów nowego raportu.

Europa zbroi się w obliczu rosyjskiej agresji

Co nie zaskakujące, największym odbiorcą broni ciężkiej na świecie w latach 2020-2024 była Ukraina. Zaatakowany przez Rosję kraj zwiększył swój import niemal stukrotnie. W sumie niemal 9 proc. całego światowego eksportu broni trafiło do Ukrainy.

Według raportu, łącznie 35 krajów uczestniczyło w dostawach broni do Ukrainy w latach 2020-2024, co stanowi około 8,8 proc. całego globalnego importu. Stany Zjednoczone odpowiadały za 45 proc. wszystkich dostaw, na drugim miejscu były Niemcy z 12 proc. i Polska z 11 proc..

Wskaźniki te pokazują, jak katastrofalne w skutkach byłoby całkowite wycofanie amerykańskiego wsparcia wojskowego dla Kijowa. Ukraina była jedynym krajem europejskim wśród 10 największych importerów broni na świecie w latach 2020-2024, i to mimo, że inne kraje europejskie również znacznie zwiększyły swoje zamówienia i dostawy broni.

W tym samym okresie import broni w innych krajach europejskich wzrósł o 155 proc. To także bezpośrednia konsekwencja rosyjskiej agresji. Zdaniem badaczy SIPRI w Sztokholmie, powodem tego jest również niepewność co do przyszłego kierunku polityki zagranicznej USA.

Trump, który w styczniu ponownie objął urząd na drugą kadencję, wstrzymał wsparcie wojskowe dla Ukrainy 3 marca. Nie wiadomo jeszcze, na jak długo.

Francja wyprzedziła Rosję

Stany Zjednoczone pozostają największym eksporterem broni na świecie, dostarczając ją w latach 2020-2024 aż do 107 krajów.

Stany Zjednoczone mają wyjątkową pozycję, jeśli chodzi o eksport broni. Ich udział w światowym eksporcie broni wynosi 43 proc. i jest ponad czterokrotnie wyższy niż udział kolejnego największego eksportera, Francji

– powiedział George.

Z drugiej strony Rosja wyeksportowała o 63 proc. mniej broni w latach 2015-2024, a w latach 2021-2022 całkowity wolumen był najniższy w ciągu ostatnich dwóch dekad. To nie zaskakuje – kraj ten wyraźnie zbroił się w ramach przygotowań do wojny, zamiast sprzedawać broń gdzie indziej. Udział Rosji w światowym eksporcie broni spadł w tym okresie do 7,8 proc.

Wojna z Ukrainą jeszcze bardziej przyspieszyła spadek rosyjskiego eksportu broni, ponieważ na polu bitwy potrzeba więcej broni, sankcje handlowe utrudniają Rosji produkcję i sprzedaż broni, a USA i ich sojusznicy naciskają na państwa, aby nie kupowały rosyjskiej broni

– powiedział Pieter Wezeman, starszy badacz w programie transferu broni SIPRI. Jeśli Rosja sprzedawał nadal komuś swoją broń, to głównie do Chin i Indii.

Zbroi się głównie bliski i daleki wschód

Podczas gdy import broni przez państwa Bliskiego Wschodu spadł w latach 2015-19 i 2020-24 o 20 proc., cztery z 10 największych odbiorców broni w latach 2020-2024 to państwa regionu Zatoki Perskiej: Katar, Arabia Saudyjska, Egipt i Kuwejt. Cztery inne kraje w pierwszej dziesiątce odbiorców pochodziły z Azji i Oceanii: Indie, Pakistan, Japonia i Australia.

Podczas gdy import broni do Europy i na Bliski Wschód nadal przyciąga uwagę mediów, Azja i Oceania pozostały największym regionem importującym broń na świecie w latach 2020-24, tak jak prawie niezmiennie od wczesnych lat 90.

– podkreśla Wezeman.

Pomimo izraelskiej wojny w Strefie Gazy, która rozpoczęła się w październiku 2023 r., w latach 2015-2024 import broni przez Izrael praktycznie się nie zmienił. Według raportu SIPRI Izraelczycy używali głównie broni, która została im już dostarczona, głównie z USA.

Globalny handel bronią ulega stagnacji pod względem ogólnej wielkości, ale zmiany między krajami, które ostatecznie otrzymują broń, są poważne.

Szybko pojawiają się również dalsze zmiany: Niemcy, na przykład, planują zainwestować astronomiczne sumy w niemiecką armię, Bundeswehrę i dalsze wsparcie dla Ukrainy.

Jak podał już SIPRI w grudniu 2024 r., obroty 100 największych światowych przemysłów zbrojeniowych wzrosły w samym 2023 roku. o 4,2 proc, do około 632 miliardów dolarów

Źródło: DW.en