Trzeci kwartał zaskoczył ekspertów. Polska gospodarka ma szansę uniknąć recesji

Polska gospodarka wzrosła w III kwartale tego roku o 1 proc. względem kwartału poprzedniego. Oznacza to, że roczne tempo wzrostu wynosi 4,5 proc. Dane zaskoczyły prognostyków, którzy jeszcze w poprzednim kwartale twierdzili, że Polska jest na drodze do technicznej recesji. Dodatnia dynamika pozwala oczekiwać, że gospodarka uniknie spowolnienia.

Zespół Badań Makroekonomicznych CEIC (ISI Emerging Markets Group) opublikował kwartalny raport „Poland Economy in a Snapshot”. To ogólny oraz gruntowny przegląd bieżących wydarzeń gospodarczych i finansowych wybranych przez polskich ekonomistów. Najnowsza edycja obejmuje podsumowanie trzeciego kwartału 2022 r. oraz przewidywania dot. czwartego. 

Według wstępnych szacunków GUS, polska gospodarka wzrosła w III kwartale 2022 r. po wyrównaniu sezonowym o 1 proc. kw/kw, co przekłada się na roczne tempo wzrostu na poziomie 4,5 proc. r/r. Dane te są lepsze od oczekiwań, ponieważ w poprzednim kwartale pojawiły się prognozy, że Polska jest na drodze do technicznej recesji. Dodatnia dynamika pozwala oczekiwać, że gospodarka uniknie spowolnienia.

Mieszane sygnały z gospodarki

W III kwartale 2022 r. tematem na pierwszych stronach gazet była przede wszystkim rekordowo wysoka inflacja. Wzrost wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) w III kw. doprowadził do tego, że w październiku jego roczne tempo osiągnęło aż 17,9 proc. r/r – najwięcej od 1997 r. Z kolei w listopadzie było to 17,4 proc. r/r. Inflacja ciążyła na wydatkach i wywierała presję na polską walutę. Według NBP inflacja konsumencka wyniesie w tym roku średnio 14,5 proc. i 13,1 proc. w przyszłym, czyli wciąż znacznie powyżej celu inflacyjnego wynoszącego 2,5 proc. 

Jak zaznaczają analitycy CEIC, gospodarka w III kwartale br. wysyłała mieszane sygnały. Chociaż statystyki dotyczące wzrostu gospodarczego i rynku pracy pokazywały przyzwoite wyniki (bezrobocie wyniosło 5,2 proc.), pewne wskaźniki makroekonomiczne pokazały, że spowolnienia gospodarki nie można wykluczyć całkowicie, mimo że jest mało prawdopodobne. Wzrost wydatków Polaków spowolnił do 2 proc. r/r w lipcu, 4,2 proc. r/r w sierpniu i 4,1 proc. we wrześniu po silnym skoku w poprzednim kwartale (nawet do 8,2 proc. w maju). 

Starania o spokój

Choć polski rząd zdecydował o przedłużeniu tzw. tarczy antyinflacyjnej do końca 2022 r., media cytują wypowiedź szefa Państwowego Funduszu Rozwoju Pawła Borysa o tym, że od stycznia pakiet nie zostanie przedłużony. W ramach tarczy obniżono VAT na energię, ciepło i paliwa z 23 proc. do 8 proc., zniesiono VAT na żywność oraz akcyzę na paliwa. Wygaśnięcie pakietu antyinflacyjnego może spowodować wzrost cen, ponadto wpłynie to na dobrobyt konsumentów (zmniejszy się dochód do dyspozycji) – uważają eksperci Zespołu Badań Makroekonomicznych CEIC.

Rząd w ramach reakcji na gwałtownie rosnące ceny energii zdecydował o wprowadzeniu limitów cen węgla i energii elektrycznej. Ustalono maksymalną cenę energii elektrycznej w kwocie 785 zł (156,61 dol.) za 1 MWh dla małych firm i podmiotów takich jak szpitale, a także w kwocie 693 zł za 1 MWh dla gospodarstw domowych. Jak twierdzą eksperci Zespołu Badań Makroekonomicznych CEIC, omawiane decyzje rządu mogą podważyć dotychczasowe działania antyinflacyjne.

Najnowszy raport „Poland Economy in a Snapshot” jest kolejnym, który pokazuje, że jesteśmy świadkami historycznych wydarzeń gospodarczych. W III kwartale 2022 roku polska waluta przekroczyła rekordową granicę 5 zł za 1 dolara amerykańskiego, czyli najwięcej od denominacji w 1995 roku. Ponadto nasz kraj wciąż odczuwa skutki pandemicznego załamania. Analitycy nie wykluczają jednak, że pomimo trudności polska gospodarka ma szanse na unormowanie, a w pewnych obszarach nawet wzrost.

MD