Zwycięstwo prawicy w Portugalii. To koniec duopolu?

W przedterminowych wyborach parlamentarnych w Portugalii, które odbyły się w ostatnią niedzielę, centroprawicowa koalicja Sojusz Demokratyczny (AD), kierowana przez premiera Luísa Montenegro, wygrała, zdobywając 32,7% głosów i 89 mandatów w 230-osobowym Zgromadzeniu Republiki. Sensacją jest wynik prawicowej partii Chega, która z 22,6% głosów i 58 mandatami zrównała się z Partią Socjalistyczną (PS), notującą najgorszy wynik od 1987 roku.

Wybory, drugie przedterminowe od marca 2024 roku, są efektem kryzysu po nieudzieleniu wotum zaufania rządowi Montenegro w związku z podejrzeniami o korupcję. Kampania, rozpoczęta 4 maja, skupiła się na gospodarce, kryzysie mieszkaniowym i migracji, co wykorzystała Chega, zyskując poparcie młodych wyborców.

Wyniki wyborów

Sojusz Demokratyczny (AD), złożony z PSD, CDS-PP i PPM, zdobył 89 mandatów. Partia Socjalistyczna (PS) z 23% głosów otrzymała 58 mandatów, jednak jej lider Pedro Nuno Santos zrezygnował.

Chega, narodowo-konserwatywna partia założona w 2019 roku przez André Venturę, zyskała 22,6% głosów i 58 mandatów. Ugrupowanie promuje obniżkę podatków, restrykcyjną politykę migracyjną, walkę z korupcją i obronę portugalskiej tożsamości, przełamując dominację PSD i PS. Mniejsze partie, jak Livre (6 mandatów), CDU (3 mandaty), BE, PAN i JPP (po 1 mandacie), odegrały mniejszą rolę. Frekwencja wyniosła 64,1%.

Po ogłoszeniu wyników Ventura ogłosił „koniec dwupartyjnego systemu” i zaoferował rozmowy koalicyjne. Wyniki Chegi wpisują się w europejski trend wzrostu poparcia dla partii narodowo-konserwatywnych. „Financial Times” i „The Guardian” podkreślają znaczenie wyborów dla regionu.

Brak większości może prowadzić do rządu mniejszościowego. Montenegro prawdopodobnie poszuka wsparcia u Inicjatywy Liberalnej (IL) lub regionalnych ugrupowań. Chega umacnia pozycję, wpływając na debatę o migracji, gospodarce i tożsamości narodowej. Portugalia zmaga się z kryzysem mieszkaniowym i kosztami życia, co będzie priorytetem nowego rządu.