Ukraina znacjonalizuje aktywa należące do Rosji. Planowana jest także ustawa, która rozszerzy nowe prawo na prywatne spółki należące do obywateli rosyjskich.

Prezydent Zełenski podpisał ustawę określającą tryb nacjonalizacji aktywów należących do Federacji Rosyjskiej lub jej państwowych spółek.

W ten sposób państwo będzie mogło znacjonalizować majątek ruchomy i nieruchomy, fundusze, depozyty bankowe, papiery wartościowe, prawa korporacyjne i wszelkie inne mienie na Ukrainie, które należy bezpośrednio lub poprzez podmioty stowarzyszone do Rosji i jej państwowych spółek.

Wszystkie znacjonalizowane aktywa staną się własnością rządu. Ustawa wchodzi w życie następnego dnia po jej opublikowaniu.

Nie jest to jeszcze ostatnie słowo ukraińskiego rządu. Już teraz trwają pracę nad ustawą, która dotyczyć będzie nacjonalizacji aktywów należących do obywateli Federacji Rosyjskiej:

Obecnie pracujemy nad nową wersją, która rozszerzy to prawo na obywateli Rosji, a także na tych obywateli Ukrainy, którzy zgodnie z decyzją Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony lub sądu zostaną uznani za [rosyjskich] współpracowników

– powiedział Przewodniczący Komisji Spraw Gospodarczych.

Rosyjskie aktywa na Ukrainie

Prominvestbank i Sbierbank (którego nazwę zmieniono na MR Bank) pozostawały zawieszone aż do czasu inwazji na Ukrainę. Drugiego dnia wojny Narodowy Bank Ukrainy podjął decyzję o cofnięciu licencji bankowej i likwidacji banków znajdujących się pod kontrolą Federacji Rosyjskiej. W sektorze finansowym nie pozostało więc prawie nic nic do nacjonalizacji, z wyjątkiem aktywów tych dwóch banków.

Na Ukrainie wciąż istnieją co najmniej trzy spółki, których właścicielem lub współwłaścicielem są firmy kontrolowane przez Rosję.

Pierwszym jest Międzynarodowe Konsorcjum ds. Zarządzania i Rozwoju Systemu Przesyłu Gazu na Ukrainie, które zostało utworzone w 2003 roku. W równym stopniu należy ono do rosyjskiego Gazpromu i ukraińskiego Naftohazu. Wartość jego aktywów na koniec 2020 roku wyniosła 138 mln hrywien. Oznacza to, że za odebranie połowy akcji spółki Gazpromowi Ukraina może otrzymać około 69 mln hrywien.

Drugą taką spółką jest Gazpromnieft Lubricants Ukraina, który w 2012 roku otworzył stację benzynową na autostradzie Kijów-Odessa. Na koniec 2020 roku majątek firmy szacowany był na 17,1 mln UAH.

Trzecia to Gazprom Sales Ukraina. Założona przez Gazprom w 2008 roku firma uzyskała dostęp do ukraińskich konsumentów w wyniku porozumień między ówczesną premier Julią Tymoszenko a Putinem po „wojnie gazowej”. W 2016 roku prawa korporacyjne i majątek spółki zostały przejęte przez rząd. Wartość aktywów spółki na koniec 2020 roku wyniosła 15,6 mln UAH

W sumie daje więc to około 100 mln hrywien, czyli wg obecnego kursu niecałe 15 mln złotych.

To jednak nie wszystko. Rosjanie kontrolują także strategiczne przedsiębiorstwa na Ukrainie. Na przykład Rosnieft, poprzez cypryjską spółkę Rosneft SH Investments Limited, kontroluje (95,21 proc. udziałów) drugą co do wielkości rafinerię na Ukrainie, znajdującą się w Lisiczańsku na wschodzie kraju. Jest ona w stanie wytworzyć 16 mln ton ropy rocznie. Wartość jej aktywów na koniec 2020 roku szacowano na prawie 2,2 mld UAH.

Inną firmą powiązaną z Rosją jest Zakład Paliw Jądrowych, którego 50 proc. należy do rosyjskiego TVEL. Firma prowadzi działalność z aktywami o wartości 138 mln hrywien.

Energomashspetsstal to największy ukraiński producent specjalnych wyrobów odlewanych i kutych dla hutnictwa, przemysłu stoczniowego i energetyki. Nominalnie jest własnością cypryjskiego EMSS Holdings Limited, jednak jego ostatecznym beneficjentem jest Rosatom. W 2020 roku przychody spółki wyniosły 3,3 mld UAH, wartość aktywów osiągnęła 4,4 mld UAH, a zobowiązania 11,8 mld UAH.

Sieć stacji benzynowych Tatneft Ukraina należy do rosyjskiej spółki Tatnieft’, 36 proc. udziałów i jedna „złota” akcja należą natomiast do władz rosyjskiej Republiki Tatarstanu. Aktywa Tatneft Ukraina w 2020 roku wyniosły 260 mln UAH, a przychody przekroczyły 1,06 mld UAH.

Firmy należące do Rosjan

Do powyższej listy można dopisać przedsiębiorstwa należące do obywateli Federacji Rosyjskiej. Ukraińcy już pracują nad ustawą rozszerzającą nacjonalizację na należące do nich aktywa.

Do rosyjskich obywateli należą kolejne trzy banki: Alfa-Bank, Forward i Pin-Bank (należący do właściciela CSKA Moskwa). Do nich doliczyć można przedsiębiorstwa komunikacyjne: Kyiv Star (formalnie holenderski, ale pakiet kontrolny należy do Rosjanina Michaiła Friedmana) i dostawca internetu Intertelecom.

Do tego dochodzi spółka energetyczna VS Energy, a także Mikołajewska Fabryka Aluminium, VSMPO Tytan Ukraina oraz Kamieniołom kwarcytów w Głuchowie.

Jeśli chodzi o sektor handlu i usług, to do Rosjan należą m.in.: sieć Sushi Bar (obecna także w Polsce), sieć sklepów kosmetycznych i perfumeryjnych Brocard, czy sieć sklepów z artykułami sportowymi Sportmaster.

MD/źródło Ekonomiczna Prawda