Rząd mówi „stop” jednorazowym e-papierosom i smakowym saszetkom nikotynowym

Ministerstwo Zdrowia przygotowuje rewolucyjne zmiany na rynku tytoniowym. Projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych zakłada zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów oraz smakowych saszetek nikotynowych. Po uzyskaniu zgody zespołu ds. programowania prac rządu projekt trafił w maju do konsultacji publicznych, budząc zarówno poparcie, jak i kontrowersje. Nowe przepisy mają chronić zdrowie młodzieży i środowisko, ale wywołują obawy o wzrost szarej strefy.

Zakaz jednorazowych e-papierosów i saszetek nikotynowych

Projekt przewiduje całkowity zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów, zarówno z nikotyną, jak i bez, z uwagi na ich popularność wśród młodzieży oraz negatywny wpływ na środowisko. W 2023 roku sprzedano w Polsce blisko 100 milionów sztuk tych urządzeń, generując rynek wart około 2 miliardów złotych. Równolegle znikną smakowe saszetki nikotynowe, a dopuszczone zostaną jedynie te o smaku tytoniu, z limitem nikotyny 20 mg/g. Inne produkty nikotynowe, takie jak gumy, tabletki czy spraye, będą dostępne wyłącznie w aptekach po zatwierdzeniu przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych.

Moją odpowiedzialnością jest chronić najmłodszych członków naszego społeczeństwa. Jednorazowe e-papierosy i smakowe saszetki to produkty, które wabią młodych ludzi, a ich wpływ na zdrowie jest nie do zaakceptowania

– mówiła w lutym minister zdrowia Izabela Leszczyna w rozmowie z Euractiv.

Ochrona zdrowia i młodzieży

Celem nowelizacji jest ograniczenie dostępu młodzieży do produktów nikotynowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia, ryzyko uzależnienia od nikotyny jest ponad dwukrotnie wyższe wśród młodych użytkowników e-papierosów. W Polsce 30% osób poniżej 17. roku życia miało kontakt z takimi produktami.

Nowe przepisy wprowadzają też ścisłą kontrolę składu płynów do e-papierosów i saszetek nikotynowych, eliminując substancje rakotwórcze.

Musimy działać zdecydowanie, bo mamy do czynienia z epidemią używania e-papierosów wśród młodzieży

– powiedział prof. Andrzej Fal, prezes Towarzystwa Zdrowia Publicznego, w rozmowie z „Rzeczpospolitą”.

Elektroodpady pod lupą

Zakaz jednorazowych e-papierosów ma również wymiar ekologiczny. Rocznie generują one w Polsce około 2,5 tysiąca ton elektroodpadów, a brak skutecznego recyklingu pogłębia problem.

To nie tylko kwestia zdrowia, ale też odpowiedzialności za środowisko

– zaznacza wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska w komentarzu dla Green News z 10 maja.

Nowe regulacje w miejscach publicznych

Projekt zrównuje e-papierosy beznikotynowe z produktami nikotynowymi, wprowadzając zakaz ich używania w miejscach publicznych, takich jak szkoły, przystanki czy restauracje.

Zmiany budzą opór części przedsiębiorców. Szara strefa w segmencie e-papierosów wynosi już 37,5%, a zakaz może ją nasilić.

Autopoprawki wprowadzone bez dialogu społecznego mogą zniszczyć ekonomiczny sens produkcji tych wyrobów w Polsce

– ostrzega Piotr Soroczyński, główny ekonomista Pracodawców RP, w „Pulsie Biznesu” (12 maja 2025).

Akcyza i harmonogram zmian

Równolegle Ministerstwo Finansów wprowadza akcyzę na saszetki nikotynowe (100 zł/kg w 2025 roku, docelowo 300 zł/kg w 2027 roku) oraz płyny do e-papierosów (1,8 zł/ml + 40 zł). Budżet ma zyskać 110 milionów złotych w 2025 roku.

Projekt został notyfikowany w Komisji Europejskiej, która 28 kwietnia 2025 roku uznała go za zgodny z prawem UE. Po konsultacjach publicznych w maju trafi do Sejmu, a przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w III kwartale 2025 roku, z 6-miesięcznym okresem przejściowym dla producentów.