Prezentacja raportu przygotowanego przez Szkołę Główną Handlową otwarła XXXI edycję Forum Ekonomiczne. W trakcie całego wydarzenia odbędzie się ponad 300 paneli – głównie debat z udziałem polityków a także przedstawicieli biznesu, nauki i kultury.

Raport SGH i Forum Ekonomicznego

Autorzy raportu podkreślili, że ten rok przyniósł „kaskadę negatywnych zdarzeń”:

Jeszcze na dobre nie uporaliśmy się z pandemią COVID-19, gdy 24 lutego Federacja Rosyjska dokonała zbrojnej napaści na Ukrainę, rozszerzając zakres ofensywnych działań prowadzonych przeciwko temu państwu od 2014 r., w tym aneksji Krymu. Nałożyły się na to wysoka inflacja, problemy z dostępem do surowców energetycznych oraz pogarszające się nastroje społeczne w poszczególnych krajach

– podano we wstępie do raportu.

Jak zaznaczono, dokonana przez Rosję inwazja na Ukrainę, zapoczątkowała wśród państw zachodu debatę nad wprowadzeniem sankcji ekonomicznych na import rosyjskiej ropy naftowej, gazu i węgla.

Podkreślono także problem związany z brakiem jednomyślności i solidarności w Europie: część państw UE pomimo stanowiska Parlamentu Europejskiego nie zrezygnowała z rosyjskich surowców.

Polska jako największy rynek energetyczny EŚW (Europy Środkowo-Wschodniej) poprzez, jak się wydaje, właściwą ocenę ryzyk geostrategicznych uzyskała znaczącą przewagę strategiczną dzięki rozwojowi infrastruktury dywersyfikującej kierunki importu gazu nad członkami tzw. starej UE, a przede wszystkim Niemiec. Może to przynieść znaczący wzrost znaczenia Polski w regionie i zapewnić bezpieczeństwo energetyczne części państw EŚW

– oceniono.

Pojawił się także apel o skrócenie łańcuchów dostaw, ograniczenie handlu z państwami autorytarnymi (jak Chiny i Rosja) i pogłębienie integracji gospodarczej państw sojuszu północnoatlantyckiego.

Zagrożenia dla energetyki

Jak twierdzą autorzy raportu, brak jednomyślności ze strony państw UE powoduje zwiększone niebezpieczeństwa dla całego sektora, zmniejszając zarazem czas na awaryjne rozwiązania przed najbliższą zimą.

Ograniczenie zużycia gazu ma mieć też poważne krótko- i długoterminowe konsekwencje dla sektora energetycznego. Koniecznym będzie będzie utrzymanie części mocy węglowych dłużej niż przewidywano, co może okazać się trudne w sytuacji wysokich cen uprawnień do emisji CO2 oraz innych regulacji.

Jak wskazali, potrzebne są też mechanizmy zarządzania umożliwiające maksymalizację wykorzystania obecnej infrastruktury gazowej. Oznacza to konieczność dokonania interwencji publicznej i wyłączenie na czas jednego roku części instrumentów rynkowych.

Należy opracować plany optymalnego wykorzystania podaży surowca – skierowania go tam, gdzie brakuje efektywnych kosztowo alternatyw (…) konieczne jest lepsze zarządzaniem popytem (oszczędności, zmiana paliwa) oraz wdrożenie na jak największą skalę odnawialnych źródeł energii oraz działań efektywnościowych pomoże zredukować zużycie gazu w energetyce i ciepłownictwie

– oceniają autorzy raportu

W raporcie podkreślono, że wymienione działania niosą za sobą silny impuls dla innowacji technologicznych w zakresie magazynowania i zarządzania energią, a także oszczędzania energii i rozwoju technologii grzewczych.

Polityka mieszkaniowa

Odnosząc się do dostępności mieszkań w krajach Europy Środkowo-Wschodniej – na tle zmian polityki pieniężnej – zauważono, iż na koniec 2021 r. najdroższe były mieszkania w Czechach, gdzie średnia cena za metr kwadratowy sięgnęła 3 tys. euro, a najtańsze w Bułgarii (0,7 tys. euro) i na Węgrzech (1,2 tys. euro). Ceny nieruchomości w Polsce oscylowały wokół regionalnej średniej wynoszącej 1,5 tys. euro/m kw.

Wyraźnie podkreślono, że we wszystkich państwach Europy środkowo-wschodniej, poza Rumunią, w ostatnich latach malała dostępność cenowa mieszkań.

Ze szczątkowych danych za pierwsze miesiące 2022 r. wynika, że skala spadku dostępności kredytowej mieszkań na skutek zacieśniania polityki pieniężnej może wynieść nawet ponad 50 proc. Najsilniej odczują to kraje z dominującym udziałem kredytów o zmiennym oprocentowaniu, zwłaszcza te spoza strefy euro, w których łączna skala wzrostu stóp referencyjnych banków centralnych będzie prawdopodobnie największa, a zatem Czechy i Polska. Co więcej, w obu państwach w kwietniu 2022 r. nastąpiło znaczne zaostrzenie polityki makroostrożnościowej w zakresie kredytów mieszkaniowych, co dodatkowo ograniczy możliwości inwestycyjne nowych klientów

– wskazali autorzy raportu.

Raport podzielono na 11 rozdziałów, w których omówiono takie kwestie jak: inflacja, wzrost gospodarczy, bezrobocie, dostępność mieszkań czy transformacja energetyczna w motoryzacji. Opracowanie wskazuje na kluczowe obszary związane ze społeczno-gospodarczym rozwojem Polski i regionu Europy Środkowo-Wschodniej, przedstawiając zarówno perspektywę makro, jak i spojrzenie na problemy konkretnych sektorów takich, jak handel, motoryzacja, energetyka, ochrona zdrowia i branża farmaceutyczna.

Zobacz też: Tego nie przegap w Karpaczu: Energetyka, atom, OZE, Orlen

MD