Polska na progu rewolucji AI: Czy wykorzystamy historyczną szansę?

Polska stoi przed unikalną szansą, by w ciągu zaledwie dwóch–trzech lat dołączyć do grona światowych liderów w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI). Eksperci są zgodni: mamy ogromny potencjał, ale kluczem do sukcesu jest szybkie działanie, aktualizacja strategii oraz uruchomienie funduszu rozwoju AI. Czy Polska wykorzysta ten historyczny moment?

Potencjał polskich specjalistów AI

Polska dysponuje jednym z najcenniejszych zasobów w wyścigu o prymat w sztucznej inteligencji – wybitnymi specjalistami. Jak podkreśla Joanna Szczegielniak, prezeska fundacji Connecting the Future, podczas konferencji Women in Tech Summit 2025:

Jako Polska mamy szanse dołączyć do globalnych liderów w obszarze sztucznej inteligencji, ale musimy to zrobić jak najszybciej – musimy podjąć właściwą decyzję jako kraj. […] Naszą dużą szansą i potencjałem jest to, że mamy w Polsce wspaniałych naukowców i ekspertów od AI.

Specjaliści ci odnoszą sukcesy na arenie międzynarodowej, zdobywając medale na prestiżowych olimpiadach, takich jak Międzynarodowa Olimpiada Sztucznej Inteligencji (IOAI 2024) w Bułgarii, gdzie polska drużyna wywalczyła dwa złote i dwa brązowe medale, czy Międzynarodowa Olimpiada Matematyczna w Oslo, z czterema srebrnymi i dwoma brązowymi medalami.

Polska od lat przoduje w naukach ścisłych, co potwierdzają wyniki młodych talentów.

Jesteśmy jednymi z najlepszych krajów europejskich, które bardzo dobrze kształcą w naukach ścisłych

– zaznacza Szczegielniak. To właśnie ten potencjał ludzki może stać się fundamentem polskiej rewolucji AI.

Nowa polityka AI: Mapa drogowa do sukcesu

Aby w pełni wykorzystać możliwości, Polska potrzebuje jasno określonej strategii. Ministerstwo Cyfryzacji w czerwcu 2025 roku przedstawiło projekt nowej „Polityki rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce do 2030 roku”, który ma wytyczyć kierunek działań. Dokument zakłada, że do 2030 roku Polska znajdzie się wśród 10–20 najbardziej zaawansowanych państw w globalnych rankingach AI, takich jak Tortoise AI Index czy Government AI Readiness Index.

Krajowa „Polityka rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce” jest nam bardzo potrzebna. […] To jest mapa drogowa do naszego rozwoju, więc bardzo pilnie jej potrzebujemy

– podkreśla Joanna Szczegielniak.

Nowa polityka koncentruje się na budowie silnego ekosystemu AI, łączącego naukę, biznes, administrację i społeczeństwo obywatelskie. Kluczowe elementy to rozwój kompetencji, wspieranie badań naukowych, inwestycje w talenty oraz szerokie zastosowanie sztucznej inteligencji w strategicznych sektorach gospodarki, takich jak energetyka, e-commerce, cyberbezpieczeństwo czy BioMedTech. Celem jest zwiększenie produktywności i tworzenie nowych miejsc pracy.

Co to jest ekosystem AI?

Ekosystem AI to kompleksowy system współpracy między różnymi sektorami – nauką, biznesem, administracją publiczną i społeczeństwem – mający na celu stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju sztucznej inteligencji. Obejmuje on:

• Warunki prawne: Tworzenie regulacji wspierających innowacje, ale zapewniających bezpieczeństwo i etykę w stosowaniu AI.
• Infrastruktura technologiczna: Dostęp do danych, mocy obliczeniowej i nowoczesnych technologii.
• Edukacja i talenty: Kształcenie specjalistów AI oraz wspieranie badań naukowych.
• Finansowanie: Inwestycje w projekty AI, zarówno publiczne, jak i prywatne.

Taki ekosystem ma umożliwić Polsce nie tylko rozwój technologii, ale także jej skuteczne wdrożenie w kluczowych sektorach gospodarki, co przełoży się na wzrost konkurencyjności na arenie międzynarodowej.

Wyzwania: Brak funduszu i pośpiech

Mimo ambitnych planów, Polska wciąż boryka się z wyzwaniami. Jednym z najważniejszych jest brak funduszu rozwoju sztucznej inteligencji, który był zapowiadany od dawna, ale nadal nie został uruchomiony.

Inne kraje od wielu już lat mają środki przeznaczone na rozwój sztucznej inteligencji, my niestety cały czas jesteśmy na etapie planowania

– zauważa Joanna Szczegielniak.

Ekspertka podkreśla, że czas działa na naszą niekorzyść: – Świat nie będzie na nas czekać, teraz jest nasz moment, czas dla Polski tak ważny historycznie, gdyż taka szansa nam się teraz trafia po raz pierwszy od 230 lat, więc od czasów zaborów.

Rząd powinien pełnić rolę „parasola” dla sektora AI, tworząc system zachęt i programów wspierających współpracę nauki z biznesem. Bez tego Polska może stracić szansę na dołączenie do globalnych liderów.

Kluczowe sektory dla rozwoju AI w Polsce

Z analiz przeprowadzonych przez Polski Instytut Ekonomiczny oraz Grupę Roboczą ds. Sztucznej Inteligencji wynika, że największy potencjał dla wdrożeń AI w Polsce mają sektory:

• Energetyka: Optymalizacja zużycia energii i rozwój inteligentnych sieci.
• E-commerce: Personalizacja ofert i automatyzacja procesów sprzedaży.
• Cyberbezpieczeństwo: Wykrywanie zagrożeń w czasie rzeczywistym.
• BioMedTech: Rozwój diagnostyki medycznej opartej na AI.
• Transport i logistyka: Optymalizacja tras i zarządzania łańcuchem dostaw.

Dla każdego z tych sektorów Ministerstwo Cyfryzacji planuje opracowanie dedykowanych polityk sektorowych, które określą potrzeby, obszary zastosowań AI oraz instrumenty wsparcia.

Współpraca nauki i biznesu

Aby Polska mogła konkurować z globalnymi liderami, kluczowa jest współpraca między sektorem publicznym, naukowym i prywatnym.

Potrzebujemy dużego wsparcia ze strony sektora publicznego, z rządu. […] Powinna się tworzyć platforma współpracy dla biznesu z nauką

– podkreśla Joanna Szczegielniak.

Taka synergia pozwoli na szybsze wdrażanie innowacji i przyciąganie polskich talentów pracujących za granicą z powrotem do kraju. Inwestycje w badania i rozwój, a także tworzenie atrakcyjnych warunków dla startupów AI, mogą sprawić, że Polska stanie się hubem technologicznym w Europie.

Czy Polska wykorzysta swoją szansę?

Sztuczna inteligencja to dziedzina, która dynamicznie się rozwija, a Polska ma unikalną szansę, by zająć w niej czołowe miejsce. Kluczowe frazy – sztuczna inteligencja, specjaliści AI, fundusz rozwoju AI – odzwierciedlają główne filary, na których powinien opierać się nasz sukces. Mamy talenty, mamy wizję, ale potrzebujemy szybkich działań i realnych inwestycji. Pytanie brzmi: czy Polska wykorzysta ten historyczny moment, czy pozostanie na etapie planowania?