Drewno w lesie

Ciemne chmury nad polskim przemysłem drzewnym. Wszystko przez resort środowiska

24.01.2025
Redakcja
Czas czytania: 4 minut/y

Polska jest europejskim liderem w produkcji i eksporcie wyrobów z drewna. Bardzo prawdopodobne jednak, że wkrótce się to zmieni. Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce bowiem zakazać prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej w aż 20 proc. polskich lasów. Działania resortu stoją w sprzeczności ze strategia leśną UE, ochroną klimatu, a także zagrażają polskiej gospodarce.

Przeciw planom MKiŚ głośno protestują organizacje branżowe i przedsiębiorstwa, które porozumiały się w ramach wspólnej inicjatywy Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna.

Zobacz też: Czy w Polsce może zabraknąć drewna?

Polska drewnem stoi

Wszyscy codziennie korzystamy z wyrobów z drewna – od mebli, przez okna, podłogi, aż po papier i inne wyroby codziennego użytku. Drewno jest niezwykłym surowcem odnawialnym o ujemnym śladzie węglowym. Nie ma innego ekologicznego materiału, którym moglibyśmy go zastąpić, a zrównoważona gospodarka leśna pozwala na jednoczesny rozwój lasów i sektora leśno-drzewnego. 

– podkreśla Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna.

W 2023 roku wartość wyprodukowanych w Polsce mebli wyniosła 65,1 mld zł. Taką samą wartość osiągnęła produkcja papieru i wyrobów z niego.

Polska jest liderem w produkcji i eksporcie wielu wyrobów z drewna w Europie. Zajmujemy 3. miejsce w UE pod względem produkcji okien i 1. pod względem eksportu. Na rynku podłóg jesteśmy zarazem największym producentem, jak i eksporterem. Nasz kraj plasuje się ponadto na 3. miejscu w UE w produkcji oraz na 1. miejscu w UE w eksporcie mebli.

Produkcja sprzedana polskiego sektora leśno-drzewnego wyniosła w 2023 roku aż 210,8 mld zł. To 73 615 przedsiębiorstw, które ogółem zatrudniają aż 439 tys. osób. Udział sektora w PKB wynosi aż 6,8 proc.

Co dalej z lasami?

Lasy zajmują w Polsce obecnie 9,484 mln hektarów. Od 2010 roku ich powierzchnia wzrosła o 155,3 tys. ha. Wzrost ten idzie w parze z rosnącą ilością zasobów drewna. Wskazuje to na to, że Polska od lat skutecznie prowadzi zrównoważoną gospodarkę leśną, pozwalającą na jednoczesną ochronę lasów i wykorzystywanie drewna jako odnawialnego surowca.

Z badań przeprowadzonych przez B+R Studio i PBS sp. z o.o. w listopadzie 2024 r. wynika, że 91 proc. Polaków uznaje ochronę lasów za istotne zagadnienie, a 83,4 proc. badanych uważa, że odpowiedzialne zarządzanie lasami pozytywnie wpływa na ich stan. Jednocześnie 80 proc. społeczeństwa popiera model, który zabezpiecza funkcje społeczne, ekologiczne oraz pozwala na rozwój przemysłu drzewnego.

Co więcej, 53 proc. badanych deklaruje, że należy zwiększać produkcję wyrobów z drewna, uznając je za ekologiczne i odnawialne. W kontekście rosnącej świadomości ekologicznej oraz konieczności ograniczania emisji CO₂, drewno jest materiałem przyszłości, który pozwala na realizację celów klimatycznych bez rezygnacji z rozwoju gospodarczego.

Drewno ma niski ślad węglowy

Drewno od lat zyskuje uznanie jako ekologiczny i odnawialny surowiec, który pozwala na magazynowanie węgla przez cały cykl życia produktów drewnianych. Podczas międzynarodowej konferencji „Drewno Materiałem Przyszłości”, która odbyła się w październiku 2024 r. w Sękocinie Starym, eksperci z całej Europy podkreślali, że drewno jest kluczowym materiałem w budownictwie niskoemisyjnym.

Unia Europejska kładzie coraz większy nacisk na wykorzystanie drewna jako alternatywy dla materiałów o wysokim śladzie węglowym. Dyrektywa 2024/0440 wprowadza obowiązek stosowania materiałów o zerowej emisji w nowych budynkach publicznych od 2028 r., a w 2030 r. obejmie wszystkie nowo powstające budynki. Budownictwo drewniane wykorzystujące materiały drewnopochodne jest najbliższe spełnieniu wymagań nowej dyrektywy

Celem nowej strategii leśnej UE 2030 jest wspieranie społeczno-gospodarczych funkcji lasów na rzecz dobrze prosperujących obszarów wiejskich oraz pobudzanie biogospodarki opartej na lasach w granicach zrównoważonego rozwoju.

Szkodliwe działania MKiŚ

Mimo tak ważnej roli biogospodarki i wykorzystania drewna dla ochrony klimatu i środowiska,  Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało zakaz prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej w 20 proc. polskich lasów. Ta decyzja stanowi zagrożenie degradacją dużych i cennych powierzchni leśnych w Polsce. Obecnie już 8 proc. lasów jest trwale wyłączonych z użytkowania, a dalsze ograniczenia mogą spowodować nieodwracalne szkody.

Decyzje Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczące wyłączania kolejnych obszarów leśnych z użytkowania budzą poważne obawy ekspertów i przedstawicieli branży leśno-drzewnej. Przede wszystkim są one podejmowane bez należytej analizy skutków i długoterminowych konsekwencji, co czyni je działaniami nieprzemyślanymi.

W obliczu postępujących zmian klimatycznych i rosnącego zagrożenia dla stabilności ekosystemów, takie eksperymentalne podejście na masową skalę może okazać się niebezpieczne i przynieść skutki odwrotne do zamierzonych. Lasy, jako naturalne pochłaniacze CO₂, odgrywają kluczową rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Ograniczenie racjonalnej gospodarki leśnej, zamiast wspierać cele klimatyczne, może paradoksalnie prowadzić do wzrostu emisji, między innymi poprzez zwiększony import drewna z krajów o mniej zrównoważonym modelu jego pozyskiwania.

Ponadto, wyłączenia te stwarzają realne zagrożenie dla trwałości polskich lasów, ponieważ brak odpowiedniej gospodarki leśnej może skutkować degradacją drzewostanów i osłabieniem ich odporności na czynniki zewnętrzne, takie jak choroby, szkodniki czy ekstremalne zjawiska pogodowe.

Decyzje te mają również szerokie konsekwencje społeczne, ekologiczne i gospodarcze. Dotykają nie tylko przedsiębiorców i pracowników branży drzewnej, ale także społeczności lokalnych, dla których leśnictwo stanowi istotne źródło dochodu. Dodatkowo, decyzje ministerstwa osłabią konkurencyjność polskiej gospodarki i zwiększą uzależnienie od zagranicznych dostawców surowców.

Do czego mogą doprowadzić działania resortu?

Plany MKiŚ oznaczają utratę nawet 70 tys. miejsc pracy w leśnictwie, przemyśle drzewnym, papierniczym i meblarskim. Budżet straci ponad 4,5 mld zł z CIT, PIT i ZUS. To także strata -7,8 mld z nakładów inwestycyjnych. Zagraniczny bilans handlu meblami pogorszy się o 8,4 mld zł.

Oznacza to także skurczenie się polskiego PKB o 8,75 mld zł (ok 0,3 proc). i

Postulaty Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna: 

Polska branża drzewna żąda od MKiŚ wypracowania Polityki Leśnej Państwa, „z udziałem strony naukowej, społecznej i gospodarczej, która będzie stanowić podstawę długofalowych działań w sektorze leśno-drzewnym”. Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna oczekuje ponadto zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej wspierającej cele klimatyczne oraz zapewniającej zarówno ochronę przyrody, funkcje społeczne jak i stabilną podaż drewna. Na tym jednak nie koniec:

Żądamy wycofania się MKiŚ z chaotycznych decyzji o wyłączeniach drzewostanów z gospodarki, które prowadzą do degradacji lasów, ograniczą dostęp do lasów społeczeństwu i przynoszą straty gospodarcze. 

Sprzeciwiamy się wdrażaniu populistycznych pomysłów aktywistów ekologicznych objęcia zakazem gospodarki lasów na tak dużą skalę.

Żądamy przedstawienia przez Rząd RP uzasadnienia, kalkulacji kosztów i źródeł finansowania wymuszanego wygaszania sektora leśno-drzewnego w Polsce.

Oczekujemy wsparcia Polskiego Rządu w zakresie promocji polskich wyrobów z drewna jako ekologicznych i ograniczające emisję CO2. 

Podkreślamy potrzebę przebudowy drzewostanów dla utrzymania trwałości lasów zagrożonych zmianami klimatycznymi. 

– czytamy w komunikacie Koalicji.

MD

Masz temat, o którym powinniśmy napisać? Skontaktuj się z nami!
Opisujemy ciekawe sprawy nadsyłane przez naszych czytelników. Napisz do nas, opisz dokładnie fakty i prześlij wraz z ewentualnymi załącznikami na adres: redakcja@pkb24.pl.
REKLAMA
REKLAMA