X Europejski Kongres Samorządów w Mikołajkach: Rekordowa frekwencji i owocne debaty

W dniach 3-4 marca 2025 roku odbyła się jubileuszowa, dziesiąta już edycja Europejskiego Kongresu Samorządów, która przyciągnęła do Hotelu Gołębiewski w Mikołajkach rekordową liczbę ponad 2800 uczestników, w tym samorządowców, przedstawicieli administracji, biznesu, nauki oraz dziennikarzy. Wydarzenie, organizowane przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego, potwierdziło swoją pozycję jako największa międzynarodowa konferencja samorządowa w Polsce.

Tegoroczny kongres, odbywający się pod hasłem „Globalne wyzwania – lokalne rozwiązania”, stał się areną intensywnych dyskusji na temat kluczowych problemów współczesnych samorządów. Program objął ponad 250 wydarzeń – od paneli dyskusyjnych, przez warsztaty, po sesje plenarne – skupiając się na finansowaniu rozwoju, innowacjach, turystyce i zarządzaniu kryzysowym.

Oto niektóre z najbardziej interesujących paneli tegorocznej edycji Europejskiego Kongresu Samorządów:

Reforma dochodów JST

Pierwszego dnia Kongresu odbył się panel dyskusyjny pt. „Podliczmy bilans zysków i strat: reforma dochodów JST”, którego moderatorem był Kamil Śliwiński, redaktor prowadzący PKB24. W dyskusji udział wzięli:

• Anna Staśkiewicz, Skarbnik Miasta Olsztyn
• Jarosław Baziak, Wójt, Urząd Gminy w Gródku nad Dunajcem, Polska
• Adam Ciszkowski, Prezes Zarządu Związku Samorządów Polskich
• Grzegorz Kubalski, Zastępca Dyrektora Związku Powiatów Polskich
• Prof. Jacek Sierak, Kierownik Katedry Ekonomiki i Finansów Samorządu Terytorialnego, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Uczestnicy panelu zgodnie przyznali, że sam kierunek reformy jest dobry, krytycznie wypowiadali się jednak na temat jego realizacji i dotychczasowych efektów. Ich zdaniem potrzebne są dodatkowe rozwiązania i mechanizmy wspomagające finansowanie JST. Największy problem stanową wydatki związane z oświatą, które stanowią obciążenie dla bilansów większości gmin.

Współpraca międzysektorowa jako klucz do zrównoważonego rozwoju

Adam Wyszyński, redaktor naczelny PKB24 moderował panel dyskusyjny pt. „Współpraca międzysektorowa jako klucz do zrównoważonego rozwoju”. W panelu udział wzięli:

• Stanisław Derehajło – Radny i Przewodniczący Komisji doraźnej ds. współpracy gospodarczej i samorządowej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego,
• Michał Śmiechowicz – Prezes Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi,
• Prof. dr hab. inż. Krzysztof Pielichowski – Kierownik Katedry na Politechnice Krakowskiej,
• Piotr Nagaduś – Prezes Zarządu Raw Dekor Sp. z o.o.,
• Tomasz Wieczorek – Dyrektor Operacyjny Softcontrols Sp. z o.o.

Paneliści zgodzili się, że współpraca międzysektorowa jest niezbędna do skutecznego realizowania projektów społecznych i gospodarczych. Podkreślono, że synergia nauki i biznesu może przyspieszyć wdrażanie innowacji, a lokalne inicjatywy sportowe odgrywają kluczową rolę w integracji społecznej. Wskazano również na znaczenie nowoczesnej edukacji, która daje młodym ludziom narzędzia do działania na rzecz swoich społeczności.

Znikające apteki

W ramach X Europejskiego Kongresu Samorządów, odbył się także panel „Znikające apteki: jak wypełnić białe plamy na samorządowej mapie Polski”. Moderował go Tomasz Michałek z Koalicji na Pomoc Niesamodzielnym.

Jako paneliści wystąpili:

• Paweł Gancarz (marszałek województwa dolnośląskiego),
• Jakub Wierzbicki (wójt gminy Perlejewo),
• Dariusz Chmura (burmistrz Wołowa),
• Bernadeta Skóbel (kierownik działu monitoringu prawnego i ekspertyz w Związku Powiatów Polskich),
• Mariusz Kisiel (przewodniczący Platformy Aptecznej Pracodawcy RP),
• Krzysztof Podgórski (prezes Stowarzyszenia Rzeczników Konsumentów)
• Marek Augustyn, wiceprezes Narodowego Funduszu Zdrowia.

Od 2017 roku zamknięto 3000 aptek, ponad 400 gmin nie ma aptek, a kolejne 100 nawet punktów aptecznych, co dotyka 2 milionów osób. W poszukiwaniu przyczyn problemu uczestnicy dyskusji wskazali przede wszystkim na regulacje (np. „apteka dla aptekarza”) i niedobór magistrów farmacji. Wójt Perlejewa Jakub Wierzbicki opisał sytuację w swojej gminie, gdzie brak apteki stał się kluczowym problemem seniorów a burmistrz Wołowa Dariusz Chmura mówił o tym, jak duży problem stanowi w jego mieście brak dyżurów nocnych w aptekach. Skóbel i Kisiel krytykowali nadmierne regulacje, apelując o liberalizację i rozwój opieki farmaceutycznej. Augustyn z NFZ dostrzegł potencjał w odciążaniu POZ przez farmaceutów. Panel zakończył się apelem do Ministra Zdrowia o deregulację.

Rekordowa frekwencja i nowe trendy

Tegoroczna edycja pobiła rekord frekwencji, co organizatorzy przypisują rosnącemu znaczeniu samorządu w rozwiązywaniu globalnych problemów.

Kongres zakończył się 4 marca uroczystą galą, podczas której wręczono nagrody za wybitne osiągnięcia w zarządzaniu lokalnym. Wydarzenie nie tylko dostarczyło wiedzy i inspiracji, ale też stworzyło przestrzeń do nawiązywania kontaktów, co dla wielu uczestników okazało się równie cenne.