Dyrektywa Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) została przyjęta 10 listopada przez Parlament Europejski. Dotyczy ona sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Już niedługo wszystkie duże spółki będą musiały raportować m.in. swój wpływ na społeczeństwo i środowisko. Od 2026 roku obowiązek ten będzie dotyczył też wszystkich MŚP notowanych na giełdzie.

Dyrektywa CSRD zobowiązuje przedsiębiorstwa do regularnego ujawniania informacji na temat ich wpływu społecznego i środowiskowego związanego z ich własną działalnością oraz z ich łańcuchem wartości.

Nowe wymogi sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju będą dotyczyć każdej dużej spółki (od 250 pracowników), a także MŚP notowanych na giełdzie.

Parlament Europejski wiąże duże nadzieje z CSRD. Jak czytamy w komunikacie prasowym:

Położy to kres „greenwashingowi”, wzmocni społeczną gospodarkę rynkową UE i stworzy fundamenty dla standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie globalnym

CSRD zmienia dyrektywę w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD). Ma to na celu wprowadzenie bardziej szczegółowych wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju, takich jak prawa środowiskowe, prawa socjalne, prawa człowieka i czynniki związane z zarządzaniem.

Sprawozdania będą musiały być poświadczone przez akredytowanego niezależnego audytora lub podmiot certyfikujący i opublikowane w specjalnej sekcji sprawozdań zarządu spółki.

Rewolucja ESG

Ambicje i zakres CSRD są rozległe. W komunikacie prasowym Parlamentu Europejskiego czytamy, że:

Dla prawie 50 000 przedsiębiorstw w UE gromadzenie i udostępnianie informacji na temat zrównoważonego rozwoju stanie się normą. To znaczny postęp w porównaniu z około 11 700 przedsiębiorstwami objętymi obecnymi przepisami.

Dużym przedsiębiorstwom interesu publicznego, które już teraz podlegają NFRD, będzie najprawdopodobniej znacznie łatwiej spełnić nowe wymogi. Jednak wiele mniejszych przedsiębiorstw nie miało nigdy wcześniej do czynienia z raportowaniem na taką skalę.

Główny problem firm, środowiska audytorskiego i organów regulacyjnych stanowi trudność uzyskiwania przed przedsiębiorstwa informacji z ich łańcucha wartości. Biorąc pod uwagę te problemy, Parlament Europejski potwierdził wprowadzenie trzyletniego okresu karencji w tej dziedzinie.

W takich przypadkach spółka:

Będzie musiała opisać wysiłki podjęte w celu uzyskania niezbędnych informacji na temat swojego łańcucha wartości, przyczyny, dla których nie wszystkie niezbędne informacje mogły zostać uzyskane oraz plany uzyskania niezbędnych informacji w przyszłości

Zgodnie z dyrektywą, standardy sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przyjęte przez Komisję powinny uwzględniać trudności, jakie przedsiębiorstwa mogą napotkać przy gromadzeniu informacji dotyczących ich łańcucha wartości, w szczególności przy gromadzeniu danych od tych przedsiębiorstw, które nie podlegają CSRD oraz od dostawców na rynkach i w gospodarkach wschodzących.

Dla MŚP dyrektywa stanowi największe wyzwanie

Jednymi z najbardziej zagrożonych podmiotów w obecnym niepewnym otoczeniu gospodarczym są małe i średnie przedsiębiorstwa. Dlatego włączenie notowanych na giełdzie MŚP do zakresu stosowania CSRD będzie dodatkowym obciążenie dla tego sektora. W rezolucji legislacyjnej Parlamentu przyjmującej CSRD uwzględniono niektóre z trudności, z jakimi będą musiały zmierzyć się przedsiębiorstwa.

Oprócz opóźnionego zastosowania CSRD do objętych nią MŚP (do dnia 1 stycznia 2026 r.) i możliwości rezygnacji z niej przez dwa lata, Parlament zawarł w CSRD przepis, zgodnie z którym standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju mające zastosowanie do objętych nią MŚP muszą być proporcjonalne do ich możliwości i zasobów oraz odpowiednie do skali i złożoności ich działalności.

Kiedy i kogo zaczną obowiązywać nowe zasady?

Rada przyjmie wniosek najprawdopodobniej 28 listopada. Następnie zostanie on podpisany i opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE. 20 dni później dyrektywa wejdzie w życie. Od momentu przyjęcia dyrektywy kraje członkowskie mają tylko 18 miesięcy na wprowadzenie nowych przepisów do prawa krajowego. W Polsce będzie to Ustawa o rachunkowości.

Zasady zaczną obowiązywać w latach 2024-2028 i stopniowo zaczną obejmować kolejne grupy sektory:

• Od 1 stycznia 2024 r. duże spółki interesu publicznego (zatrudniające powyżej 500 pracowników) już objęte dyrektywą NFRD, wraz z ujawnieniami w 2025 r.;
• Od 1 stycznia 2025 r. duże przedsiębiorstwa, które obecnie nie podlegają dyrektywie NFRD (z ponad 250 pracownikami i/lub 40 mln EUR obrotów i/lub 20 mln EUR całkowitych aktywów), wraz z ujawnieniami w 2026 r.;
• Od 1 stycznia 2026 r. dla MŚP i inne przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, wraz z ujawnieniami w 2027 r. W okresie przejściowym MŚP będą mogły skorzystać z klauzuli „opt-out”, co oznacza, że ​​będą one zwolnione ze stosowania dyrektywy do 2028 r.

MD