Postepowania administracyjne przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – część I – postępowanie wyjaśniające

10.11.2021
Redakcja
Czas czytania: 2 minut/y

Rodzaje, zasady i skutki prowadzonego przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes Urzędu) postępowania określa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 16 lutego 2007 r. [tj. z dnia 1 lutego 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 369)]. Konkretnie w Dziale VI zatytułowanym Postępowanie przed Prezesem Urzędu, polski ustawodawca uregulował najistotniejsze kwestie dotyczące tego typu postepowań administracyjnych. 

W treści art. 47 zostały wymienione wszystkie rodzaje postępowań, jakie może prowadzić Prezes Urzędu w stosunku do przedsiębiorców: (i) postępowanie wyjaśniające, (ii) postępowanie antymonopolowe, (iii) postępowanie w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone lub (iv) postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Jednocześnie warto zaznaczyć, iż postępowanie wyjaśniające może poprzedzać wszczęcie postępowań pozostałego rodzaju, natomiast z drugiej strony jego przeprowadzenie nie jest niezbędne dla wszczęcia pozostałych postępowań tzw. postępowań właściwych.

Niniejszy artykuł zostanie poświęcony właśnie pierwszemu rodzajowi postępowań administracyjnych przed Prezesem Urzędu, tj. postepowaniu wyjaśniającemu uregulowanemu w art. 48 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. 

Postępowanie wyjaśniające nie jest postępowaniem prowadzonym przeciw konkretnemu przedsiębiorcy, a jedynie postępowaniem w danej sprawie. Ogólnie rzecz ujmując celem postępowania wyjaśniającego jest zbadanie, analiza faktyczna i prawna określonych zjawisk istniejących na rynku. Prowadząc postępowanie wyjaśniające Prezes Urzędu jest zobowiązany dążyć do uzyskania informacji, danych i wiedzy, które dadzą wstępne podstawy do twierdzenia, że mogło nastąpić naruszenia przepisów prawa o charakterze materialnych ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów lub innych regulacji na przykład z obszaru ochrony konsumentów, które to przewidują kompetencje dla tego organu administracji państwowej.

W art. 48 ust. 2 polski prawodawca wskazał katalog otwarty celów, do których winien dążyć Prezes Urzędu prowadząc postępowanie wyjaśniające, i tak ma ono służyć: (1) wstępnemu ustaleniu, czy nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym, czy sprawa ma charakter antymonopolowy; (2) wstępnemu ustaleniu, czy nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone; (3) wstępnemu ustaleniu, czy nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów; (4) badaniu rynku, w tym określenie jego struktury i stopnia koncentracji; (5) wstępnemu ustaleniu istnienia obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji czy też (6) ustaleniu, czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów uzasadniające podjęcie działań określonych w odrębnych ustawach.

Według polskiej judykatury prowadzone przez Prezesa Urzędu „postępowanie wyjaśniające jest „wewnątrzadministracyjnym” etapem przygotowania przesłanek realizacji zadań z zakresu działania Prezesa” (tak stwierdziła Sąd Najwyższy w uchwale z 8.4.2010 r., III SZP 1/10). Jest instrumentem Prezesa Urzędu o charakterze operacyjnym (wyr. SOKiK z 5.2.2003, XVII AMA 18/02), którego cel sprowadza się do potwierdzenia lub zaprzeczenia zasadności wszczynania właściwego postępowania. Tym samym oczywistym jest, że jest ono wszczynane wyłącznie z urzędu, a nie na wniosek podmiotu zewnętrznego. 

Generalną zasadą jest, iż postępowanie wyjaśniające nie powinno trwać dłużej niż cztery miesiące, a w sprawach, które są szczególnie skomplikowane nie dłużej niż pięć miesięcy od dnia jego wszczęcia przez Prezesa Urzędu.

Postępowanie wyjaśniające kończy się na skutek wydania postanowienia, które może być sposobem przejścia do wszczęcia merytorycznego (właściwego) postępowania prowadzonego przez Prezesa Urzędu, np. do postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes Urzędu w postanowieniu wszczynającym postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów ma wówczas możliwość zaliczenia części lub całości materiału zebranego w toku postępowania wyjaśniającego w poczet materiału dowodowego już w postępowaniu właściwym.

Masz temat, o którym powinniśmy napisać? Skontaktuj się z nami!
Opisujemy ciekawe sprawy nadsyłane przez naszych czytelników. Napisz do nas, opisz dokładnie fakty i prześlij wraz z ewentualnymi załącznikami na adres: redakcja@pkb24.pl.
REKLAMA
REKLAMA