Polska jest Wschodzącym Innowatorem według klasyfikacji EIS (European Innovation Scoreboard) z wynikiem 68,09 pkt., który stanowi 62,8 proc. średniej unijnej, ale dystans do europejskiej średniej stopniowo się zmniejsza – czytamy w najnowszym tygodniku Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Wciąż spory udział firm nieinnowacyjnych

Mocnymi stronami Polski w zakresie innowacji są: projektowanie aplikacji oraz korzystanie z technologii ICT w przedsiębiorstwach w szerszym zakresie niż w wielu krajach UE. Słabością polskiej gospodarki jest stosunkowo wysoki udział firm nieinnowacyjnych.

W latach 2020-2022 36,1 proc. firm przemysłowych i 34,2 firm usługowych było aktywnych innowacyjnie – według danych GUS. Oznacza to wzrost w porównaniu z okresem 2019-2021: w przypadku firm przemysłowych prawie o 10 pkt. proc., a firm usługowych – o 12 pkt. proc. Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych wyniosły 26 mld PLN (wzrost r/r o 36,6 proc.). Wzrost nakładów zanotowano również w przedsiębiorstwach usługowych – do prawie 30 mld PLN (o 32,8 proc. r/r.). Firmy przeznaczały środki przede wszystkim na działalność badawczą i rozwojową (49,2 proc. nakładów na innowacje w firmach przemysłowych i 55,4 proc. w usługowych).

Firmy częściej wprowadzają innowacje procesów biznesowych niż innowacje produktowe. W latach 2020-2022 innowacje procesów biznesowych deklarowało 28,1 proc. przedsiębiorstw przemysłowych i 30,1 proc. usługowych. Dotyczyły one przede wszystkim procesu wytwórczego, poprawy zasad działania wewnątrz przedsiębiorstwa i ulepszenia metod podziału zadań wśród personelu. Nowe lub ulepszone produkty/usługi wprowadziło do swojej oferty tylko 15,2 proc. firm przemysłowych i 8,2 proc. usługowych.

Firmy, które zdecydowały się na wprowadzenie innowacji deklarowały, że przyczyniło się to do ogólnego rozwoju firmy (91,7 proc.), wpłynęło też na podniesienie jakości usług i wyrobów (75,3 proc.) oraz zwiększenie wydajności pracy (74,0 proc.) – wynika z raportu PARP. Innowacje pozostały natomiast bez większego wpływu na zmiany stanu zatrudnienia. Głównymi czynnikami hamującymi działalność innowacyjną firm w 2022 r. były: inflacja (przede wszystkim zwiększenie się kosztów energii) oraz bariery administracyjne. Według deklaracji przedsiębiorstw, do większej innowacyjności mogłyby motywować zmiany regulacji prawnych (96,1 proc.) oraz zmieniające się oczekiwania klientów (90,3 proc.). Przedsiębiorstwa finansowały inwestycje w innowacje głównie ze środków własnych (77,4 proc.), choć znacząco zwiększył się (z 4,2 proc. w 2021 r. do 13,2 proc. w 2022 r.) udział firm wybierających finansowanie za pomocą instrumentów zwrotnych.

MD