Wraz z 1 lipca wchodzą w życie zmiany przepisów, które umożliwią Urzędowi Skarbowemu wgląd w konta bankowe każdego obywatela, nie tylko osoby podejrzanej, jak miało to miejsce do tej pory. Ministerstwo finansów uspokaja i twierdzi, że zmiany w przepisach nie będą służyć nadużyciom ani łamaniu tajemnicy skarbowej.

Zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem, bank ma obowiązek przekazania organom podatkowym i skarbowym informacji o rachunku bankowym osoby podejrzanej.

Od 1 lipca 2022 r. obowiązek ten pojawi się już na etapie prowadzenia postępowania w sprawie, urząd zyska więc wgląd w rachunki osób fizycznych, które nie mają statusu podejrzanego. Postępowanie przygotowawcze to bowiem etap, kiedy nikomu jeszcze nie zostały postawione konkretne zarzuty.

Co więcej, dostęp do konta bankowego będzie możliwy nie tylko na żądanie szefa Krajowej Administracji Skarbowej i naczelnika urzędu celno-skarbowego, ale także naczelnika urzędu skarbowego. Prócz tego żądania będą mogły dotyczyć także pełnomocników danego rachunku.

Zmiany w prawie budzą obawy, że nowe przepisy będą nadużywane przez organy skarbowe. Przeciwny zmianom jest m.in. Związek Banków Polskich:

Nawet prokurator w postępowaniu karnym nie ma dostępu do informacji objętych tajemnicą bankową na etapie wcześniejszym

– powiedział redakcji money.pl Tadeusz Białek, prezes Związku Banków Polskich.

Czego Urząd Skarbowy może się dowiedzieć o podatniku od banku? M.in informacji o posiadanych lub współposiadanych rachunkach bankowych, o pełnomocnictwach do dysponowania rachunkami bankowymi, a także o obrotach i saldach rachunków, odbiorcach i nadawcach przelewów.

Prócz tego może uzyskać informacje także informacje o zawartych przez podatnika umowach kredytowych, celach na jakie zostały udzielone i sposobach zabezpieczenia ich spłaty. Pełny zakres określa art. 182 § 1 Ordynacji Podatkowej.

Wiceminister uspokaja

Interpelacje w sprawie tajemnicy bankowej wystosował poseł Michał Jaros, odpowiedział zaś na nią wiceminister finansów i zarazem szef Krajowej Administracji Skarbowej Bartosz Zbaraszczuk.

Tłumaczy on przyczynę wprowadzanych zmian:

celem zmiany przepisu art. 48 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o KAS jest ujednolicenie oraz doprecyzowanie uprawnień KAS w zakresie dostępu do informacji bankowych w przypadku, gdy organy KAS prowadzą postępowanie przygotowawcze

Zwrócił on szczególną uwagę na to, że organy KAS mogą prowadzić postępowanie przygotowawcze jedynie w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego i co ważne, dopiero po formalnym wszczęciu postępowania przygotowawczego.

Zmienione przepisy nie będą więc mogły być stosowane bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, które są przedmiotem prowadzonego już postępowania przygotowawczego.

Zbaraszczuk zapewnia, że podatnicy nie muszą obawiać się zmian w przepisach:

Organy KAS mogą wystąpić do banków o informacje objęte tajemnicą bankową dotyczące konkretnej osoby fizycznej w związku z wszczętym już postępowaniem przygotowawczym w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Podatnicy nie muszą się zatem obawiać o nadużywanie wprowadzonej zmiany przepisów, bowiem w okresie już obowiązujących regulacji nie stwierdzono ich nadużywania. Dane przekazywane przez banki chronione są tajemnicą skarbową

Urząd nie będzie mógł więc zażądać dostępu do konta bankowego każdego podatnika nie mając ku temu żadnego powodu. Taką możliwość organ ma dopiero w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego i, co zdaje się być najistotniejsze, dopiero po formalnym wszczęciu postępowania przygotowawczego.

KŚ