Ilu Ukraińców mieszka i pracuje w Polsce?

24 lutego miną trzy lata od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę – wydarzenia, które znacząco wpłynęło na globalną gospodarkę i migracje, szczególnie w Polsce. Napływ uchodźców, zmieniająca się podaż pracowników z Ukrainy oraz ewolucja postaw społecznych to kluczowe czynniki, które kształtowały sytuację na rynku pracy i w społeczeństwie. Ilu Ukraińców wciąż jest w Polsce po 3 latach pełnoskalowej wojny?

1,5 mln Ukraińców w Polsce

W 2024 roku Straż Graniczna odnotowała 8,7 mln przekroczeń granicy z Ukrainy w kierunku Polski. To o 3 proc. mniej niż rok wcześniej. Jednocześnie całkowity ruch graniczny, który wyniósł 17,2 mln, również spadł o 885 tys. w ujęciu rocznym. Wzrosła za to liczba odmów wjazdu dla obywateli Ukrainy – w zeszłym roku wyniosła ona 15,8 tys., co stanowi wzrost o 21 proc. w porównaniu do 2023 roku, kiedy odnotowano 13 tys. takich przypadków.

Jak wynika z danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), w Polsce przebywa 1,5 mln obywateli Ukrainy, z czego ok. 980 tys. korzysta z ochrony czasowej. Te liczby obejmują zarówno osoby przebywające w Polce przed wojną, jak i uchodźców, którzy przybyli po 24 lutego 2022 roku. Obecna liczba Ukraińców w Polsce odbiega od stanu sprzed wybuchu wojny, nie wspominając o wynikach notowanych przed pandemią w 2019 roku.

Obecnie w Polsce według różnych szacunków przebywa około 1,5-2 mln obywateli Ukrainy, ale te liczby mogą się zmienić po zakończeniu wojny. Szacujemy, że nawet ponad milion Ukraińców może wtedy przyjechać do naszego kraju, szukając stabilizacji i nowych możliwości zawodowych. Wiele zależy od sytuacji gospodarczej zarówno w Polsce, jak i w Ukrainie. Zostajemy jednym z kluczowych kierunków migracji zarobkowej, jednak przyszłość tego trendu będzie kształtować zarówno odbudowa Ukrainy, jak i konkurencyjność polskiego rynku pracy

– mówi Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy, założyciel Personnel Service.

Aż 11 proc. Ukraińców przebywających na Ukrainie planowało w 2024 roku przenieść się do Polski na stałe w ciągu najbliższych kilku lat. To wzrost o 5,5 pkt proc. w skali roku – wynika z „Barometru Polskiego Rynku Pracy”. 

Ukraińcy na polskim rynku pracy

Urzędy pracy do końca 2024 roku otrzymały 2,87 mln powiadomień o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy. Dane Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazują, że powiadomienia te dotyczyły ok. 1,2 mln osób i tylko 453 tys. z nich kontynuowało ubezpieczenie z systemie ZUS. 

W ubiegłym roku aż 43 proc. polskich przedsiębiorców zatrudniało Ukraińców w 2024 roku – wynika z danych „Barometru Polskiego Rynku Pracy”. W ujęciu rocznym taki wynik stanowi spadek o 6 pkt proc. Najwięcej obywateli Ukrainy zatrudniały duże firmy (ponad 250 pracowników), gdzie ich odsetek wynosił 55 proc.. W firmach średnich zatrudniało ich 49 proc., a w małych tylko 25 proc.. Pracownicy ze Wschodu najczęściej znajdują zatrudnienie na stanowiskach niższego szczebla, co wskazuje 57 proc. firm. 

Pod koniec 2024 roku w ZUS zarejestrowanych było 787,4 tys., co stanowi 66 proc. wszystkich cudzoziemców objętych ubezpieczeniem. Choć ich liczba wzrosła o 28 tys., ich udział wśród cudzoziemców spadł w porównaniu do przedwojennego poziomu, kiedy wynosił 74 proc. 

Polska w najbliższych latach może stanąć przed wyzwaniem związanym z napływem Ukraińców, którzy po wojnie będą szukać nowego początku. Część z nich to będą ludzie po traumatycznych doświadczeniach, wymagający wsparcia nie tylko na rynku pracy, ale także w zakresie integracji społecznej i psychologicznej. Mam jednak przekonanie, że samo wejście przez nich na rynek pracy, zapewnienie im zatrudnienia będzie miało ten wymiar pomocy, którego potrzebują. Jeśli do tego dorzucimy przemyślane działania – od programów wsparcia psychologicznego, przez efektywną politykę integracyjną, aż po rozwiązania ułatwiające imigrantom podjęcie pracy, zapewnimy im pomoc tak ważną, jak ta na początku wojny

– podsumowuje Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy, założyciel Personnel Service.
MD