Liczba jednoosobowych działalności gospodarczych w Polsce z roku na rok staje się coraz ważniejszą kwestią w dyskusji o kondycji rynku pracy. Według rejestru REGON w czerwcu 2023 roku zarejestrowanych było 4,9 mln mikrofirm. Ankieta z GUS z 2021 roku podaje jednak liczbę ponad dwukrotnie niższą – 2,2 mln. Z kolei jeśli chodzi o osoby fizyczne opłacające składki w ZUS, to w I kwartale br. było ich 1,8 mln. Statystyka publiczna pokazuje więc niejasny obraz tego sektora przedsiębiorczości. Analizy utrudnia też brak spójnych baz danych oraz opracowań dotyczących różnic w przedstawianych zakresach informacji – czytamy w najnowszym tygodniku Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Zdaniem PIE, urzędowy rejestr REGON dwukrotnie zawyża liczbę faktycznie funkcjonujących działalności:

Dane z rejestru wskazują, że w czerwcu działało 4,9 mln mikrofirm zatrudniających od 1 do 9 pracowników. Faktyczna liczba jest jednak zdecydowanie niższa z kilku powodów.

Mikrofirmy stanowią około 96 proc. wszystkich podmiotów. Jednak w rzeczywistości może być ich mniej – w rejestrze pojawia się kilka wpisów działalności w momencie formowania spółki cywilnej, czasem osoby prowadzące działalność mogą zdecydować się na rozbicie aktywności na kilka podmiotów z powodów zarządczych bądź podatkowych.

W rejestrze pojawiają się też martwe podmioty, które faktycznie nie prowadzą działalności – dobrym przykładem jest tu wpływ nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z 2014 r. W lipcu 2018 r. 106 tys. podmiotów zostało wykreślonych z rejestru, bowiem nie posiadało wpisu w KRS. Podobne problemy występują też podczas analizowania informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalnościach Gospodarczych (CEIDG)

Bardziej adekwatny do realiów obraz pokazuje roczna ankieta GUS, ale częstotliwość tej publikacji jest zbyt rzadka. Ostatnie dane, które opisują rzeczywistość z 2021 r. wskazują, że na koniec tego roku działało 2,3 mln przedsiębiorstw, z czego 97 proc. była mikrofirmami (2,2 mln). Wartość ta szacowana jest na podstawie liczby otrzymanych odpowiedzi. Dużym mankamentem tych danych jest jednak bardzo późny okres publikacji względem opisywanego czasu. Dodatkowo informacje nie są prezentowane w formie szeregów czasowych, co utrudnia ich analizę. Ten sam problem pojawia się przy informacjach REGON.

– podaje PIE i dodaje, że szybszym rozwiązaniem jest korzystanie z informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Te jednak są rozbieżne z danymi GUS.

ZUS dostarcza kwartalnie bardzo szczegółowe informacje dotyczące pełnej populacji przedsiębiorstw opłacających składki ubezpieczenia emerytalne i rentowe na swoim portalu statystycznym. Dane wskazują, że w I kwartale 2023 r. funkcjonowało 2,2 mln przedsiębiorstw, z czego 1,8 mln dotyczyło osób fizycznych. To 84 proc. całkowitej łącznej liczby podmiotów, czyli 10 pkt. proc. mniej niż w danych REGON czy GUS. Warto zauważyć, że informacje te są prawdopodobnie bardziej precyzyjne niż oszacowania na podstawie ankiet. W badaniach sondażowych mogą np. występować błędy w wypełnianiu ankiet czy problemy z brakami odpowiedzi.

W statystyce publicznej brakuje uspójnienia dostępnych danych. Nieustrukturyzowany charakter informacji oraz porozrzucanie głównych danych w wielu plikach Excel sprawia, że liczba opracowań naukowych czy komentarzy ekonomicznych dotyczących np. wpływu zmian podatkowych na funkcjonowanie spółek czy działalności gospodarczych jest mała. To problem, który warto rozwiązać!

– uważają eksperci PIE.

MD/źródło: PIE