Bułgaria zapewni Grecji wodę przez kolejne pięć lat
Bułgaria i Grecja podpisały deklarację, na mocy której przez najbliższe pięć lat Bułgaria będzie dostarczać Grecji wodę z rzeki Arda, kluczową dla rolnictwa w północnej Grecji. Umowa, zawarta przez ministrów spraw zagranicznych obu krajów, ma zapewnić stabilność systemu irygacyjnego w regionie Ewros.
W piątek 2 maja ministrowie spraw zagranicznych Bułgarii Georg Georgiev i Grecji Georgios Gerapetritis podpisali wspólną deklarację dotyczącą wykorzystania wód rzeki Arda. Jak podkreśla greckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych,
Wspólna Deklaracja gwarantuje zapewnienie przez Bułgarię wystarczającej ilości wody przez okres pięciu lat, zapewniając tym samym płynne i nieprzerwane funkcjonowanie systemu irygacyjnego oraz produkcji rolnej w przygranicznym regionie Ewros, po wygaśnięciu odpowiedniej 60-letniej umowy dwustronnej między Grecją a Bułgarią
Deklaracja została zatwierdzona przez bułgarski rząd podczas ostatniego posiedzenia Rady Ministrów.
Przedłużenie starej umowy
Poprzednia umowa, podpisana w 1964 roku, wygasła na początku lipca 2024 roku. Na jej mocy Bułgaria dostarczała wodę, która umożliwiała bezpośrednie nawadnianie ponad 817 tys. hektarów w północnym Ewros oraz pośrednie nawadnianie 400 tys. hektarów. W lecie 2024 roku Grecja, borykająca się z niedoborami wody w greckich odcinkach rzek Arda i Mesta, zwróciła się o dodatkową dostawę 80 mln metrów sześciennych wody, co zostało zrealizowane.
Rzeka Arda, o długości 272 km, z czego 241 km płynie przez terytorium Bułgarii, jest trzecią pod względem przepływu rzeką w tym kraju. Na jej biegu w Bułgarii zbudowano trzy tamy, tworzące największy w kraju system zapór na jednej rzece, o łącznej pojemności przekraczającej 1,2 mld metrów sześciennych. W Grecji Arda przepływa przez rozległe tereny rolnicze, co czyni ją kluczową dla tamtejszego rolnictwa i bioróżnorodności.
Zgodnie z deklaracją, Bułgaria zobowiązuje się do świadczenia usługi „gromadzenia, przechowywania i regulowanego dostarczania ilości wody” z rzeki Arda poprzez system kaskadowy zapór przez pięć lat od podpisania dokumentu, aż do czasu modernizacji istniejących lub budowy nowych zapór po stronie greckiej. Grecja z kolei zadeklarowała rozpoczęcie w rozsądnym terminie prac nad modernizacją istniejących lub budową nowych zapór, aby zapewnić niezależność w nawadnianiu swojego terytorium. Po upływie pięciu lat oba kraje dokonają przeglądu warunków deklaracji.
Komunikat bułgarskiego rządu podkreśla, że Grecja pokryje koszty związane z usługą „gromadzenia, przechowywania i regulowanego dostarczania ilości wody” z rzeki Arda, choć nie podano konkretnej kwoty. Wody Ardy mają ogromne znaczenie dla ekosystemu wodnego w północnej Grecji, gdzie rolnictwo jest niemożliwe bez zasobów tej rzeki.
Nowa umowa kończy okres niepewności, który rozpoczął się po wygaśnięciu porozumienia z 1964 roku, i zapewnia kontynuację dostaw wody, kluczowych dla greckich rolników w regionie Ewros. Jednocześnie otwiera drogę do dalszej współpracy między Atenami a Sofią w zarządzaniu wspólnymi zasobami wodnymi w obliczu wyzwań klimatycznych.
