Dwudniowy Europejski Kongres Samorządowy już za nami. W jego trakcie liderzy samorządowi spotkali się z przedstawicielami administracji państwowej, organizacji pozarządowych oraz biznesu. Blisko 2 tys. uczestników miało możliwość wysłuchania 120 wydarzeń panelowych. Hasłem tegorocznej edycji było: „Nowa solidarność dla nowej epoki”. Nie zabrakło tematów związanych z wojną na Ukrainie i zieloną transformacją.

Patronem medialnym VIII Europejskiego Kongresu Samorządowego był portal PKB24.

Współpraca na rzecz odbudowy Ukrainy

Temat trwającej od ponad roku wojny był obecny w trakcie niemal każdej dyskusji na Europejskim Kongresie Samorządowym. Licznie obecni byli także goście z Ukrainy. Nie zabrakło także paneli poświęconych ściśle tematowi wojny, odbudowie Ukrainy i temu w jaki sposób powinna przebiegać współpraca w tym celu.

Na początku panelu „Współpraca na rzecz odbudowy Ukrainy” Oksana Simonowa przedstawiła kierowany przez siebie projekt RebuildUA. Jego celem jest ocenienie, przy użyciu dronów, skali zniszczeń na Ukrainie wywołanych przez rosyjską agresję.

Prócz niej w dyskusji udział wzięli: Dmytro Razumkow – deputowany Rady Najwyższej Ukrainy, John Grogan z Ukraine British City Club i Wojciech Gizicki profesor socjologii i prodziekan Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Całości moderował Karol Przywara, prezes Fundacji Kaukaskiej.

Według Razumkowa na ten moment straty materialne Ukrainy ocenia się na ponad 700 miliardów dolarów, czyli jedna trzecia tegorocznego budżetu USA.

Musimy ocenić dokładnie skalę zniszczeń by móc przystąpić do odbudowy.(..) Dokładnie rok temu odbywała się wielka bitwa o Hostomel. Dobrze byłoby zastosować ten projekt (RebuildUA – dop. red.) także do tego obszaru.

Deputowany podkreślił też znaczenie tego, by pieniądze które zostaną przekazane na odbudowę Ukrainy zostały wydane z maksymalną przejrzystością by wykluczyć korupcję.

John Grogan odwołał się do doświadczeń brytyjskich z II wojny światowej, gdy plany odbudowy zniszczonych w bombardowaniach miast przygotowywano na długo zanim konflikt ostatecznie się zakończył. Dlatego, podkreślił, już teraz jest idealny czas na to by Ukraińcy przygotowywali się do odbudowy. Zgodził się też z Razumkowem co do tego, że absolutnie koniecznym jest to, by każdy grosz został mądrze wydany.

Prof. Gizicki zwrócił uwagę na to, że Ukraińcy muszą odbudować ją dla samych siebie – nie dla Polaków, Niemców czy Chińczyków. Kluczowy dla niego jest aspekt społeczny, to w jaki sposób wojna doświadcza Ukraińców. Całe pokolenia będą żyły z tą traumą:

Odbudowa infrastruktura jest dziś czymś dość łatwym (…). Natomiast odbudowa społeczeństwa, które jest wolne od trosk wojennych, to jest proces który zajmie kilka-kilkanaście lat

– podkreślił profesor KUL.

Zielona przyszłość miast i regionów

Pierwszego dnia VIII Europejskiego Kongresu Samorządowego członek redakcji PKB24, Kamil Śliwiński, miał okazję moderować jednemu z paneli dyskusyjnych. Jego tematem była „Zielona przyszłość miast i regionów”, a udział wzięli w nim: Jacek Wiśniowski – burmistrz Lidzbarku Warmińskiego, Jacob Trøst – burmistrz Bornholmu, Izabela Śliwińska – wiceprezydent Tomaszowa Mazowieckiego, Dominika Bagińska-Chyłek z Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz Łukasz Niewola- dyrektor komunikacji korporacyjnej i zrównoważonego rozwoju w Grupie LUX MED.  

Pierwsze pytanie, dotyczące tego jak w jego mieście przebiega zielona transformacja, było skierowane do burmistrza Bornholmu. Jacob Trøst przedstawił prezentację o opowiedział o tym, jak ta „długa droga” rozpoczęła się jeszcze na przełomie lat 80. i 90. W 2006 roku rozpoczęto kolejny etap prac, których celem było uczynienie z Bornholmu zielonej wyspy, w pełni opartej o OZE.

Ten celu udało się osiągnąć i system Bornhomu jest dziś w pełni oparty o odnawialne źródła energii, jednak jak przyznał Trøst, gdy „nie wieje wiatr i nie ma słońca”, to wyspa musi czerpać energię ze Szwecji. Ta zaś niestety nie zawsze pochodzi z zielonych źródeł.

Na tym jednak Bornholm nie poprzestaje, bo do 2030 mają na nim powstać „wyspy energii” o powierzchnii 90 akrów, które pozwolą na magazynowanie a także eksportowanie czystej energii. Burmistrz Bornholmu podkreślił także znaczenie odwagi politycznej, bez której transformacja energetyczna nie posunie się do przodu w odpowiednim tempie.

Zastępczyni Prezydenta Tomaszowa Mazowieckiego pochwaliła się z kolei wieloma wdrożonymi w perspektywie ostatnich 9 lat przez miasto rozwiązaniami. Wśród nich była bezpłatna komunikacja miejska wraz z niskoemisyjnym taborem czy farmy fotowoltaiczne. Miasto wprowadziło także strategię ds. adaptacji do zmian klimatu, co pozwoliło na zidentyfikowanie wciąż obecnych braków.

Swoje miasto jako zielone przedstawił także prezydent Lidzbarka Warmińskiego. Tu także działa bezpłatna komunikacja miejska obsługiwana przez zielone elektryczne autobusy. W sumie 15 tysięczne miasto miesięcznie obsługuje aż 32 tys. pasażerów. Prócz tego miasto promuje alternatywne sposoby poruszania się, ścieżki rowerowo-piesze. W Lidzbarku Warmińskim powstaje także “ciepłownia przyszłości”. Ma ona zapewniać aż 30 proc. zapotrzebowania na ciepło.

Łukasz Niewola z Luxmedu na na przykładzie Mikołajek poruszył kwestię przenoszenia się rodzin z dużych miast do mniejszych ośrodków. Kluczowym powodem takich decyzji jest wyższa jakość życia, związana ściśle także z przyrodą. Jego zdaniem biznes pozostaje współodpowiedzialny za okolice w której działa i powinien robić to z korzyścią dla wszystkich. M.in. dlatego Luxmed kolejny raz stworzył we współpracy m.in. z SGH “Indeks zdrowych miast”, w którym zbadał jakość życia w 66 polskich miastach.

Debatę zamknęła Dominika Bagińska-Chyłek z Sieci Badawczej Łukasiewicz. Jej zdaniem kwestia ESG nie wygląda jeszcze tak dobrze jak powinna, a sadzenie drzew są niewystarczające. Kluczowe jest to, by odchodzić od brudnej energii. Transformacja energetyczna jest jednak niemożliwa bez współpracy między samorządami, państwem, nauką, organizacjami pozarządowymi i sektorem prywatnym. Wspomniała także o licznych programach dla miast które mogą wspomóc transformację.

MD