XXXII Forum Ekonomiczne już za nami. W jego trakcie odbyło się blisko 500 paneli dyskusyjnych, prelekcji, prezentacji i debat. W ich trakcie dyskutowano o gospodarce, społeczeństwie i polityce. Do Karpacza przybyło kilka tysięcy osób z całego świata.

Oto najciekawsze wydarzenia z tegorocznego Forum:

Pierwszy dzień

Raport SGH i Forum Ekonomicznego

XXXII Forum Ekonomiczne rozpoczęto, podobnie jak w ostatnich latach, od prezentacji Raportu SGH i Forum Ekonomicznego 2023. Nad publikacją pracowało 66 autorów. W tym gronie znaleźli się tacy eksperci jak prof. Stanisław Kowalczyk, prof. Jan Komorowski czy dr Maria Pietrzak. Ponadto po raz pierwszy do współpracy w Raporcie zaproszono European Investment Bank (EIB).

Rektor SGH prof. Piotr Wachowiak zaznaczył, że w Raporcie poruszono najistotniejsze wyzwania dla gospodarki zarówno Polski i jak i całej Europy Środkowo-Wschodniej.

Z kolei Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju, podkreślił, że w raporcie znajdują się nie tylko informacje na temat długoterminowych trendów, ale także wyzwań związanych z transformacją energetyczną, służbą zdrowia, cyfryzacją i pandemią. Dodał, że Polska przez ostatnie dwie dekady była liderem rozwoju w Europie. Grzegorz Rabsztyn z EIB podał, że zgodnie z Raportem poziom inwestycji w Polsce rośnie. Są one głównie przeznaczane na odnowienie mocy produkcyjnych.

W poprzednich latach Raport skupiał się na takich tematach, jak pandemia koronawirusa czy wojna na Ukrainie. W tym roku dodano pojawiły się nowe wątki, jak wpływ inflacji na gospodarkę, rosnące koszty obsługi długu publicznego, bezpieczeństwo energetyczne czy wyzwania związane z demografią.

I sesja plenarna „Kształtując nowy porządek świata”

I sesję plenarną rozpoczęło pytania prowadzącej (w tej roli Jeanne Meserve), o to czy we współczesnym świecie nadal potrzebujemy wielkich międzynarodowych organizacji, które będą zarządzać tak złożonymi problemami, jak wyzwania ekologiczne, czy rosnąca rola sztucznej inteligencji.

Zdaniem Markusa Meckela, reprezentującego Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej potrzebujemy międzynarodowych instytucji po to, aby zachować światowy porządek, w modelu jaki znamy do tej pory. Z kolei według Zygmunta Berdychowskiego nie istnieje alternatywa dla organizacji międzynarodowych. Tylko one dają szanse zapobieżenia jeszcze większym nieszczęściom niż te, z którymi aktualnie mamy do czynienia. Justin Gandy z MSD Polska zwrócił uwagę na znaczenie działań sektora prywatnego w obecnej sytuacji globalnej, podkreślając, jak ogromny wpływ na obecne wydarzenia mają czynniki ekonomiczne.

W dyskusji poruszona została także tematyka możliwych sposobów zreformowania globalnych instytucji. Paweł Borys zaznaczył, że poszczególne kraje mają różne wyobrażenie bezpieczeństwa międzynarodowego i należy o tym pamiętać. Zdaniem Berdychowskiego z kolei musimy zmienić mechanizmy podejmowania decyzji w przestrzeni międzynarodowej, żeby świat zachodu nie stał się zakładnikiem przeciągającego się procesu decyzyjnego. Dlatego szczególnie ważne jest wypracowanie wspólnego rozumienia priorytetów dot. kierunków rozwoju gospodarczego w UE a także wspólnego stanowiska wobec Rosji.

Drugi dzień

Sesja plenarna

Obrady drugiego dnia Forum otworzyła sesja plenarna „Nowe wartości Starego Kontynentu – Europa u progu zmian”. W roli moderatora wystąpił Patrick Wintour z brytyjskiego The Guardian, z kolei w roli panelistów: Fabio Righi – Minister Przemysłu, Rzemiosła i Handlu w San Marino, Cezary Przybylski – Marszałek Województwa Dolnośląskiego, Vytautas Mitalas – wiceprzewodniczący litewskiego Sejmu, Adam Manikowski – wiceprezes Grupy Żabka i Nicole Holmes – Chief Commercial Officer w GE Hitachi Nuclear Energy.

Podczas sesji plenarnej dyskutowano przede wszystkim o przyszłości i dalszym rozwoju Europy. Szczególne znaczenie przypisano Polsce, jako państwu przyfrontowemu. Cezary Przybylski podkreślił, że cały ciężar związany z przyjęciem milionów uchodźców z Ukrainy spoczął na barkach państw sąsiadujących z tym krajem. Wsparcie ze strony instytucji unijnych skończyło się na deklaracjach.

W części prelegenci poświęconej energii atomowej, Nicole Holmes – Dyrektor Handlowa firmy GE Hitachi Nuclear Energy podkreśliła znaczenie bezpiecznych i niezależnych dostaw energii dla rozwoju gospodarczego krajów Europy Wschodniej. Zaznaczyła też, że nasz kraj jest liderem jeśli chodzi o inwestycje w innowacyjne SMR.

Mitalas Vytautas, członek litewskiego Parlamentu przedstawił jak dalszy rozwój Europy widzą kraje bałtyckich. Podkreślił Litwa miała duże oczekiwania co do szczytu NATO w Wilnie, które jednak się nie ziściły. Z kolei UE zmaga się obecnie z wewnętrznymi podziałami, które znacząco utrudniają wspólne działania

Korzyści z SMR

Podczas drugiego dnia odbył się także panel “Korzyści dla gospodarki i społeczności lokalnych z inwestycji w Mały Atom”. Udział wzięli w nim m.in. wiceprezes Orlen Synthos Green Energy i przedstawiciele władz samorządowych. W trakcie panelu swoją premierę miał raport przygotowany przez KPMG pt. “Wykorzystanie technologii BWRX-300 w Polsce – korzyści dla gospodarki i lokalnego samorządu”.

Dawid Jackiewicz, wiceprezes Orlen Synthos Green Energy, przypomniał, że Polska będzie drugim krajem na świecie, po Kanadzie, który zbuduje na swoim terytorium małe reaktory jądrowe. W tym celu OSGE współpracuje z kanadyjskimi firmami, posiada też pozwolenie na wykorzystanie kanadyjskich patentów. Pierwszy SMR ma powstać już w 2029 roku, na ten moment planowana jest budowa 30 reaktorów. Inwestycja ma przynieść dużo nowych miejsc pracy, w tym celu konieczne jest jednak kształcenie specjalistów we współpracy z polskimi uczelniami. Zdaniem Jackiewicza SMR-y będą przełomem dla polskiej gospodarki i zdecydowanie zwiększą jej potencjał.

Prezydent Włocławka Marek Wojtkowski przyznał, że wciąż istnieją obawy społeczne związane z małym atomem. Podkreślił zarazem, że SMRy przyniosą szereg korzyści, nie tylko finansowych. Jedną z nich jest możliwość wykorzystywania przez miasto ciepła – produktu ubocznego wytworzonego przez elektrownię atomową. Również prezydent Stalowej Woli, Lucjusz Nadbereżny wyraził wsparcie dla projektu który jego zdaniem przyniesie szereg korzyści jego miastu.

Wojciech Hann z KPMG także zwrócił uwagę potencjalne zyski finansowe dla regionów i gmin, wynikające z działalności SMR. Z kolei Robert Rudich z Ambasady Stanów Zjednoczonych zaznaczył, że USA ma 93 działające reaktory jądrowe, które są niezawodne i bezpieczne. Również Nicole Holmes z GE Hitachi Nuclear Energy starała się uspokajać potencjalne obawy.

Trzeci dzień

Scenariusze dla bezpiecznego świata

Ostatni dzień tegorocznego Forum Ekonomicznego w Karpaczu otworzyła sesja plenarna „Scenariusze dla bezpiecznego świata”.  Moderatorem dyskusji był Bogusław Chrabota, redaktor naczelny dziennika ,,Rzeczpospolita” podkreślił, że w związki z wrogą postawą Rosji i naszym położeniem geograficznym Polacy z niepokojem patrzą na wschód w obawie przed eskalacją konfliktu. Jak jednak ta wojna jest postrzegana w innych krajach zachodu?

Według Roberta Spaldinga, generała brygady Amerykańskich Sił Powietrznych świat wkracza obecnie w nową zimną wojnę, która może doprowadzić do stabilizacji wolnego świata. Na ten moment nie da się jednak przewidzieć końca wojny na Ukrainie.

Venezo Camporini, były szef Sztabu Generalnego Obrony Włoch stwierdził, w interesie Europy jest to, by budować i promować gospodarkę i społeczeństwa obywatelskie. Podkreślił też, że Włochy nieustannie będą wspierać Kijów w walce o wygraną. 

Do kwestii członkostwa Finlandii w strukturach NATO odniósł się Juha Pyykonen, fiński generał brygady EVP. Zaznaczył, że Finlandia przez prawie sto lat była zależna od Rosji, zaś a odzyskaniu niepodległości starała się utrzymywać z sąsiadem neutralne stosunku. Jednak wszystko zmieniło się po 24 lutego ubiegłego roku. Dzięki NATO Finowie, spośród których ok. 80 proc. popiera członkostwo w sojuszu, mają większe poczucie bezpieczeństwa.

Marek Budzisz, ekspert ds. Rosji i obszarów postsowieckich w Fundacji Instytut Wolności określił, przedstawił polskie spojrzenie na wojnę na Ukrainie. Podkreślił, że stanowisko Warszawy co do dalszego wsparcia Ukrainy pozostaje niezmienne. Zaznaczył, że błędną okazała się być polityka odstraszania ze strony państw Zachodu. Europa nie zapobiegła wojnie mimo sygnałów od lat napływających z Rosji. Dlatego koniecznym jest, by kraje wschodniej flanki NATO w zakresie obronności działały jak najprędzej.

Marek Budzisz za najbardziej prawdopodobny scenariusz uznaje przedłużającą się wojnę, w wyniku której Ukraina traci możliwości obronne. Dlatego konieczne jest intensywniejsze wspieranie potencjału obronnego tego kraju przez państwa zachodu. Budzisz nie wykluczył także działań wojennych Rosji w stosunku do państw wschodniej flanki NATO

Kierunki rozwoju transportu publicznego

Ostatniego dnia XXXII Forum Ekonomicznego w Karpaczu odbył się panel dyskusyjne „Kierunki rozwoju transportu publicznego”, w trakcie którego omawiano znaczenie transportu publicznego w kontekście zrównoważonego rozwoju. Udział w dyskusji wzięli: Tymoteusz Myrda – członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego, Krzysztof Golubiewski – członek Zarządu PKP S.A., Maja Kiba Janiak – profesor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Dariusz Polowy – prezydent Raciborza i Artur Resmer – członek Zarządu PKP Intercity S.A. W roli moderatora wystąpił Filip Łukaszewicz z firmy Łukaszewicz & Partners.

Panel skoncentrował się na roli transportu publicznego w zrównoważonym rozwoju i potrzebie inwestycji w tę dziedzinę, aby poprawić jakość życia mieszkańców i przyczynić się do rozwoju regionów. W trakcie dyskusji omawiano różne aspekty transportu publicznego, w tym potrzebę zachęcania ludzi do korzystania z niego, inwestycje w sektorze kolejowym oraz konieczność współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego i firmami transportowymi.

Tymoteusz Myrda porównał transport publiczny do „krwioobiegu”, chcąc w ten sposób podkreślić jego kluczowe znaczenia dla funkcjonowania miast i regionów. Podkreślił też rolę samorządu w koordynacji transportu, uwzględniając różnorodne potrzeby pasażerów. Zaznaczył, że brak inwestycji w transport publiczny prowadzi do stagnacji miast. Z kolei prof. Maja Kiba-Janiak podkreśliła szczególne znaczenie dostępu do transportu publicznego dla mieszkańców miejscowości spoza dużych aglomeracji.

Prezydent Raciborza Dariusz Polowy wskazał na rozwiązanie w postaci bezpłatnego transportu zbiorowego, które mogłoby rozwiązać najważniejszy problem mieszkańców, jaki stanowią właśnie koszty osobowe. Podkreślił także konieczność optymalnego wykorzystania pracy kierowcy, aby autobusy nie jeździły puste, a pasażerowie mieli rozkład jazdy dopasowany do ich potrzeb.

Artur Resmer z PKP Intercity S.A. omówił plany zakupowe firmy oraz wzrost liczby pasażerów w kolejnictwie. Z kolei Krzysztof Golubiewski z PKP S.A. mówił o inwestycjach w infrastrukturę kolejową, wskazując na plany budowy nowych dworców, szczególnie w mniejszych miastach gdzie życie często koncentruje się właśnie wokół dworców kolejowych.

W tym roku ogłosiliśmy kolejną wielką edycję programu. Chcemy wybudować kolejnych 300 nowych dworców. Szczególnie widać, że w mniejszych miastach życie skupia się wokół dworca. Im mniejsze miasto, tym ta rola jest większa

 – powiedział Krzysztof Golubiewski.

MD