Niechlubny rekord eksportu rosyjskiego LNG do UE padł w styczniu 2023 r., wynika z danych Eurostatu przytaczanych przez Polski Instytut Ekonomiczny. Pomimo trwającej od roku rosyjskiej agresji na Ukrainę i 6-krotnego spadku importu rosyjskiego gazu gazociągami, wielkość importowanego z Rosji LNG w styczniu i lutym 2023 r. była o 17 proc. wyższa niż w styczniu-lutym 2022 r. i o 37 proc. wyższa niż w styczniu-lutym 2021 r. I nawet tak wysokie przyrosty importu mogą być jednak zaniżone – porównanie danych Eurostatu i Bloomberg Terminal wskazuje, że rzeczywisty import z Rosji może być wyższy nawet o ok. 35 proc. niż pokazują dane Eurostatu – czytamy w najnowszym tygodniku Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Gaz eksportowany w postaci LNG jest zwolniony z wymagań tzw. „dekretu rublowego”, co ułatwia jego eksport do UE przez Gazprom i Novatek. Głównymi importerami rosyjskiego LNG w pierwszych miesiącach 2023 r. były Hiszpania, Belgia i Holandia.

Gaz za pomocą gazociągów wciąż sprowadzały Bułgaria, Czechy, Grecja, Słowacja, Słowenia, Węgry i Włochy, choć w ilości ponad 2-krotnie mniejszej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Sankcji wciąż nie ma, a zyski Rosji rosną

Jak zaznacza PIE, Gazprom i Novatek nadal nie znajdują się na liście podmiotów objętych sankcjami UE. Obecne sankcje obejmują spółki Gazprombank i Gazprom Nieft, ale import gazu z Rosji nie podlega unijnym ograniczeniom. W okresie od stycznia do kwietnia 2023 r. dochody Rosji z podatków i ceł od wydobycia i eksportu gazu wynosiły 1,75 mld EUR miesięcznie, czyli o 22 proc. więcej niż średnia lat 2018-2021.

Przy utrzymaniu obecnych trendów, w 2023 r. import rosyjskiego gazu do UE może wynieść nawet 43 mld m3. Choć to ponad 3-krotnie mniej niż przed inwazją, to przy wciąż wysokich cenach gazu w UE, 3-krotnie wyższych niż średnia z lat 2018-2021, całkowita wartość rynkowa rosyjskiego gazu sprowadzonego do UE w 2023 r., choć 4-krotnie niższa niż w 2022 r., byłaby tylko 11 proc. niższa niż średnia dla lat 2018-2021 r.

Prywatne wojsko Gazpromu

Jak dodaje PIE, Gazprom aktywnie uczestniczy w agresji na Ukrainę, tworząc i finansując własne oddziały najemników. W lutym 2023 r. Gazprom uzyskał od rządu specjalne rozporządzenie, umożliwiające mu utworzenie Prywatnej Firmy Wojennej (ЧВК). Utworzona na jego podstawie w marcu 2023 r. spółka „Gazpromnieft Ochrana” mogła stać się zapleczem finansowym i organizacyjnym grup rosyjskich najemników walczących na terytorium Ukrainy, takich jak powiązane z Gazpromem rosyjskie bataliony „Potok” i „Bokariewa”.

Działania Gazpromu to kolejny krok w postępującej „watażkizacji” (ang. warlordism) rosyjskiej polityki i sił zbrojnych. Prywatne oddziały najemników mają być odpowiedzią na porażki rosyjskich sił zbrojnych w Ukrainie i przygotowaniem członków rosyjskiej elity politycznej w przypadku potencjalnych walk o władzę w Rosji. Rozważane obecnie objęcie rosyjskiego gazu sankcjami UE i G7, jeżeli obejmie także rosyjskie LNG, będzie miało istotny wpływ na rosyjską gospodarkę i utrudni finansowanie najemników okupujących terytorium Ukrainy.

– uważają eksperci PIE.

MD/źródło: Tygodnik PIE