USA i UE zaostrzają sankcje wobec Moskwy: Rosnieft i Łukoil pod ostrzałem

Administracja Donalda Trumpa nałożyła sankcje na dwa kluczowe rosyjskie koncerny naftowe: Rosnieft i Łukoil, odpowiadające za około 3/4 rosyjskiego wydobycia i eksportu ropy – podkreśla Jan Strzelecki w najnowszym Tygodniku Gospodarczym Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Amerykańskie sankcje sprawiają, że, po pierwsze, z Rosnieftem i Łukoilem nie będą mogły współpracować instytucje, przedsiębiorstwa i osoby prywatne z USA. Po drugie, sankcje wtórne mogą objąć także instytucje finansowe i przedsiębiorstwa z krajów trzecich, które będą współpracować z koncernami objętymi restrykcjami

– tłumaczy autor.

Pierwsze sankcje Trumpa w nowej kadencji

Jak wskazuje Jan Strzelecki,

Nowe amerykańskie sankcje okażą się bolesne dla rosyjskiej gospodarki pod warunkiem, że administracja USA będzie zdeterminowana do ich przestrzegania oraz wdrażania restrykcji wobec podmiotów, które nie będą się do nich stosowały

To pierwsze restrykcje wobec Rosji w obecnej kadencji Donalda Trumpa, który w latach 2017-2021 chętnie stosował sankcje wobec Chin, Rosji i Iranu. Decyzja USA nastąpiła wkrótce po analogicznych restrykcjach ogłoszonych przez Wielką Brytanię.

Zakaz LNG od 2027 r.

Dzień po ogłoszeniu sankcji amerykańskich, Unia Europejska wprowadziła 19. pakiet restrykcji, mający, jak relacjonuje Strzelecki, na celu przede wszystkim uszczelnienie dotychczasowych restrykcji i wymierzony w kluczowy dla rosyjskiego budżetu sektor energetyczny.

Pakiet obejmuje m.in. zakaz importu rosyjskiego LNG od 2027 r., sankcje na Gazpromnieft i Rosnieft oraz restrykcje wobec kolejnych 117 statków „floty cieni”. Działania te realizują plany REPowerEU, zakładające całkowite uniezależnienie UE od rosyjskich surowców.

Rosja w spowolnieniu

Kolejne sankcje są dotkliwe, bowiem rosyjska gospodarka znajduje obecnie w okresie spowolnienia gospodarczego

– podkreśla Jan Strzelecki.

Według MFW, wzrost PKB w 2025 r. wyniesie 1 proc., a w 2026 r. – 1,3 proc. Wojna powoduje, że wydatki budżetowe rosną szybciej niż przychody, prowadząc do rekordowego deficytu, mimo podwyżek podatków. Sankcje obniżą cenowe przewagi rosyjskich surowców, zmniejszając wpływy do budżetu i utrudniając projekty wydobywcze (np. Łukoilu w Afryce i na Bliskim Wschodzie). W dłuższej perspektywie kluczowe jest odejście UE od rosyjskiego gazu – w pierwszych dziewięciu miesiącach 2025 r. jego wartość importu do UE była ponad 3-krotnie wyższa niż ropy.

Konsekwencje dla Chin, Indii i Turcji

Sankcje dotkną także głównych nabywców rosyjskich surowców: Chin, Indii i Turcji.

Przykładowo, objęty sankcjami Rosnieft dostarcza surowiec m.in. ropociągiem do Chin. Indie i Turcja czerpią zyski z przetwarzania rosyjskiej ropy i reeksportu

– zauważa Strzelecki.

W UE ropa trafia na Słowację i Węgry, LNG do Belgii, Francji i Hiszpanii (pośrednio do Niemiec). Łukoil zdecydował o sprzedaży aktywów zagranicznych, w tym rafinerii w Bułgarii i Rumunii.

Jan Strzelecki podkreśla, że „kluczem do realnego uderzenia w rosyjskie dochody jest egzekwowanie sankcji także wobec podmiotów z krajów trzecich”. Ograniczenia te mogą znacząco osłabić finansowanie rosyjskiej agresji na Ukrainę, choć wymagają determinacji Zachodu.

Źródło: Tygodnik Gospodarczy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.