W 2023 roku dobiega końca realizacja Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014–2020. W jego trakcie udało się zorganizować pomoc wartą ok. 2,1 mld zł. W ramach programu pomoc otrzymało ponad 10 mln osób. KE zatwierdziła już nowy Program Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021-2027, który będzie kontynuacją POPŻ. KOWR w dalszym ciągu będzie pełnił funkcję instytucji pośredniczącej w realizacji programu.

Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa realizuje Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014–2020 skierowany do osób najbardziej potrzebujących w kraju. To krajowy program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (Fund for European Aid to the Most Deprived – FEAD), którego celem jest ograniczenie ubóstwa poprzez świadczenie pomocy żywnościowej osobom najbardziej potrzebującym. Budżet POPŻ na lata 2014‒2023 wynosi 556,9 mln euro, z tego: 473,4 mln euro pochodzi z budżetu UE, a 83,5 mln euro z budżetu krajowego.

Program realizowany jest w dwóch kluczowych obszarach: zakup żywności w procedurze zamówień publicznych i dostarczenie jej do magazynów organizacji partnerskich przez wykonawców wybranych w drodze przetargu oraz dystrybucja żywności wśród osób najbardziej potrzebujących wraz z działaniami towarzyszącymi, których celem jest m.in. włączenie społeczne oraz wzmacnianie samodzielności i kompetencji w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego.

Programem kieruje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, natomiast KOWR jest jego beneficjentem i instytucją pośredniczącą. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa odpowiada za przygotowanie i przeprowadzanie w procedurze zamówień publicznych przetargów na dostawy artykułów spożywczych do magazynów organizacji partnerskich oraz sprawuje nadzór nad dostawami żywności do magazynów organizacji partnerskich przez wykonawców, dystrybucją żywności oraz realizacją działań towarzyszących.

Kto może być objęty pomocą?

Pomocą żywnościową w ramach POPŻ mogą być objęte osoby i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej, spełniające kryteria określone w art. 7 ustawy o pomocy społecznej i których dochód nie przekracza 220 proc. kryterium dochodowego uprawniającego do skorzystania z pomocy społecznej, tj. 1 707,20 PLN dla osoby samotnie gospodarującej i 1 320,00 PLN dla osoby w rodzinie.

W związku z działaniami wojennymi na terenie Ukrainy możliwość kwalifikacji do Programu mają również obywatele Ukrainy przebywający na terytorium RP. Pomoc jest przyznawana pod warunkiem spełniania przez nich warunków Programu. 

POPŻ w ubiegłych latach

W roku 2023 realizowany jest ostatni Podprogram 2021 Plus, który kończy działania w ramach POPŻ 2014-2020. Na ten Program przeznaczono 111,6 mln zł, z tego 101,6 mln zł na zakup żywności oraz 10 mln zł na dofinansowanie projektów dla 5 organizacji partnerskich wybranych w drodze konkursu przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, tj.: Federację Polskich Banków Żywności, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Caritas Polska, Polski Czerwony Krzyż oraz Kościół Starokatolicki w RP.

Podczas realizacji POPŻ w latach 2014-2022 wartość zakupionej żywności wyniosła ok. 2,1 mld zł. Do magazynów organizacji partnerskich dostarczono ok. 463 tys. ton artykułów spożywczych. Łącznie do odbiorców końcowych POPŻ trafiło 48 mln paczek żywnościowych i 13 mln posiłków. Pomocą objęto ponad 10 mln osób. Oprócz dystrybucji żywności przeprowadzono ponad 60 tys. działań towarzyszących ( tj.: warsztaty kulinarne i dietetyczne, programy edukacyjne o zasadach zdrowego żywienia i przeciwdziałaniu marnotrawieniu żywności) wśród blisko 1 mln osób.

Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową

W dniu 12 grudnia 2022 r. KE zatwierdziła Program Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021-2027. Będzie to kontynuacja POPŻ. W ramach programu zostanie udostępniana dodatkowa żywność pochodząca z darowizn. Szacuje się, że na ten cel będzie przeznaczone ogółem około 527,7 mln euro, z tego: 475 mln euro z UE i 52,7 mln euro z budżetu krajowego (10 proc.).

KOWR będzie nadal pełnił rolę instytucji pośredniczącej odpowiedzialnej w szczególności za przygotowanie i przeprowadzanie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na dostawy artykułów spożywczych do magazynów organizacji partnerskich, realizację wypłat dla przedsiębiorców z tytułu zakupu żywności oraz dla organizacji partnerskich z tytułu kosztów administracyjnych, transportu i magazynowania oraz środków towarzyszących, a także kosztów gromadzenia, transportu, magazynowania i dystrybucji darów żywnościowych.

MD