W Polsce na ogromną skalę rośnie czarny rynek zatrudnienia cudzoziemców, który realnie zagraża konkurencyjności przedsiębiorców legalnie prowadzącym działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwa legalnie zatrudniające cudzoziemców znajdują się w trudnej sytuacji, bowiem nielegalne zatrudnienie zaburza konkurencyjność na rynku pracy – uważa Związek Pracodawców Business Centre Club.

Choć projektowane przepisy jako ideę przyjmują walkę z nielegalnym rynkiem to już pobieżna analiza przepisów prowadzi do wniosku, że tak się nie stanie

– podkreśla BCC.

Rozproszony, niespójny i całkowicie niewydolny system sankcji

BCC przedstawiło też swoją opinię do projektu ustawy o dostępie cudzoziemców do rynku pracy Ministrze Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszce Dziemianowicz-Bąk. 

BCC zwraca uwagę na konieczność pilnego uporządkowania systemu norm karnych związanych  z nielegalnym zatrudnieniem cudzoziemców i postuluje o wypracowania przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, norm całkowicie odmiennych od zakładanego w projekcie ustawy. BCC wskazuje, że sankcjom podlegają dziś często drobne przypadki niecelowych uchybień, a bezkarne pozostają prowadzone na dużą skalę nielegalne procedery np. tranzytu czy uszczuplania należności publicznoprawnych. 

Zdaniem becnie system odpowiedzialności nie działa właściwie. Szczególne trudności w praktyce przysparza np. zakwalifikowanie określonych zachowań jako wykroczenia z art. 120 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia, który stanowi, że (…) kto powierza cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł lub przestępstwa z art. 264a § 1 Kodeksu karnego, który stanowi iż kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, umożliwia lub ułatwia innej osobie pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

– zwracają uwagę eksperci BCC.

Konieczne jest uszczegółowienia tych norm w taki sposób, aby wyraźnie oddzielić zachowania będące wykroczeniem od zachowań będących przestępstwem. Z uwagi na sankcyjny charakter normy karne powinny być jasne i precyzyjnie, a przedsiębiorca musi wiedzieć za co będzie odpowiadał, a za co nie. W obecnym stanie prawnym te same stany faktyczne (np. zatrudnienie bez pozwolenia na pracę i zapewnienie zakwaterowania) są traktowane niejednakowo, tj. w zależności od organu jako przestępstwo lub wykroczenie. Co więcej, w tych samych stanach faktycznych sankcje, w szczególności za wykroczenia, są zróżnicowane, często niedostosowane do stopnia zawinienia

– podkreśla Joanna Torbè – Jacko, ekspertka Business Centre Club ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, przewodnicząca Komisji ds Polityki Migracyjnej BCC.

BCC zwraca uwagę na pilną potrzebę uporządkowania systemu norm karnych związanych z nielegalnym zatrudnieniem cudzoziemców. Związek pracodawców chce ponadto także ułatwienia pozyskiwania zezwoleń na pracę dla podmiotów zatrudniających legalnie pracowników cudzoziemskich i odblokowania procedur wizowych i stworzenia przejrzystego i transparentnego systemu ich pozyskiwania.

Przepisy prawa powinny być tworzone w taki sposób, aby tym, którzy działają zgodnie z prawem zapewnić swobodę jej prowadzenia i poczucie stabilności, a tym którzy prawa nadużywają tą działalność blokować. To powinno być głównym założeniem wszelkiego rodzaju projektów i działań w obszarze zatrudnienia cudzoziemców, a tak się nie dzieje

– mówi ekspertka BCC.