Pośród ponad 60 zadań wynikających z ustaw i rozporządzeń, za najważniejszą misję Krajowego Ośrodka Wspierania Rolnictwa uznać należy gospodarowanie Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa.

KOWR jest bezpośrednim następcą powstałej w 1992 roku Agencji Nieruchomości Rolnych. W skład Zasobu WRSP weszły nieruchomości rolne przeznaczone na cele rolnicze w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, grunty po zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstwach gospodarstw rolnych oraz niewydzielone geodezyjnie lasy.

W ciągu 30 lat do Zasobu WRSP przejęto ponad 4 mln 750 tys. ha gruntów. Spośród tego trwale rozdysponowano ponad 3 mln 400 tys. ha. Obecnie w Zasobie jest prawie 1 mln 350 tys. ha. Z tej liczby w dzierżawie znajduje się blisko 1 mln 100 tys. ha. Do rozdysponowania pozostało ponad 160 tys. ha.

Dzierżawa ziemi

Gospodarowanie Zasobem WRSP polega na trwałym lub nietrwałym rozdysponowaniu. To pierwsze polega na sprzedaży lub nieodpłatnym przekazaniu nieruchomości.

Natomiast nietrwałe rozdysponowanie to przede wszystkim dzierżawa, która cieszy się dużą popularnością wśród rolników. Jest to bowiem z ich perspektywy dogodny sposób użytkowania gruntów i budynków, który ponadto nie wymaga angażowania dużych środków finansowych, jak ma to miejsce przy nabywaniu nieruchomości. 

W celu wydzierżawienia ziemi z Zasobu WRSP należy wziąć udział w przetargu, który zwykle ma charakter ograniczony. Mogą w nim wziąć udział wyłącznie rolnicy, którzy chcą pozyskać więcej gruntów dla swojego gospodarstwa lub utworzyć nowe gospodarstwo rodzinne. Jak tłumaczy Waldemar Humięcki, dyrektor generalny Ośrodka:

Przetargi mają formę licytacyjną lub ofert pisemnych. Wydzierżawienie nieruchomości może też odbyć się w trybie bezprzetargowym, ale tylko w określonych przypadkach np. może to dotyczyć małej działki bez dostępu do drogi publicznej. 

Jak dodaje Humięcki, dzierżawa Ziemi z Zasobu WSRP cieszy się dużym zainteresowaniem. Jego zdaniem wynika to z atrakcyjnych stawek czynszu od gruntów dzierżawionych:

Średni czynsz dzierżawny uzyskany przez KOWR w I półroczu 2022 r. wyniósł 13,2 dt pszenicy za hektar. Oznacza to, że rolnik musi zapłacić równowartość tej ilości zboża według ceny podawanej przez GUS. W sumie będzie to nieco ponad 2 tys. zł rocznie za hektar. Sposób ustalania czynszu dzierżawnego reguluje rozporządzenie ministra rolnictwa z 2016 roku. Wyliczony zgodnie z rozporządzeniem czynsz dzierżawny stanowi zarówno wartość czynszu wywoławczego do licytacji w przetargach, jak i wysokość czynszu, jaki przyszły dzierżawca ustalony w drodze przetargu ograniczonego ofertowanego będzie zobowiązany płacić (czynsz w przetargu ograniczonym ofertowym jest stały i nie stanowi kryterium oceny ofert).  

MD