Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny w swoim najnowszym miesięczniku, aż 52 proc. nakładów finansowych międzynarodowych banków inwestycyjnych na energetykę zostało przeznaczone w latach 2020-2021 na rozwój odnawialnych źródeł energii. Jednak w 2022 r. finansowanie kapitałowe firm z branży technologii klimatycznych spadło o 29 proc. względem 2021 r.

Międzynarodowe banki inwestycyjne przeznaczyły na energetykę ponad 118 mld USD w latach 2011-2021. Komisja Europejska szacuje, że dla zrealizowania zielonej transformacji w ramach Net-Zero Industry Act potrzebne będzie drugie tyle (119 mld EUR). MFW ostrzega przed wysokimi kosztami polityk klimatycznych i sugeruje znalezienie optymalnych źródeł finansowania. Zaangażowanie sektora finansowego i prywatnych inwestorów może być niezbędne dla realizacji celów transformacji.

Międzynarodowe banki inwestycyjne wspierają rozwój energetyki na świecie. Szczególnie aktywne w tym względzie są: Bank Światowy, Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. W latach 2011-2021 międzynarodowe banki inwestycyjne w Europie przeznaczyły na energetykę ok. 30 mld USD, czyli ok. 25 proc. łącznych wydatków podobnych instytucji na świecie. Globalnie 52 proc. zobowiązań finansowych międzynarodowych banków inwestycyjnych w energetykę w latach 2020-2021 przeznaczono na rozwój odnawialnych źródeł energii.

Potrzeby inwestycyjne na realizację polityk klimatycznych będą wymagały jednak wyraźnie większych środków finansowych.

– twierdzą eksperci Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Zielone fundusze unijne

Komisja Europejska szacuje, że wydatki w ramach Net-Zero Industry Act sięgną od 52 mld EUR do 119 mld EUR. KE sugeruje, że tylko 17-20 proc. inwestycji będzie pochodzić z wydatków publicznych. W opracowaniach innych instytucji, w tym Bruegela, ten udział jest bliższy 25 proc. Wsparcie z funduszy UE może sięgnąć nawet 168 mld EUR, z czego 20 proc. będzie rozdysponowane w ramach programów zarządzanych centralnie przez KE, a pozostała część przez państwa członkowskie.

Fundusze UE koncentrują się najbardziej na wdrażaniu i wykorzystaniu technologii zeroemisyjnych (do 124 mld EUR), a w mniejszym stopniu na fazie rozwoju (do 36 mld EUR) i bezpośrednim wsparciu zdolności produkcyjnych (do 8 mld EUR). Ponadto państwa członkowskie mogłyby wykorzystać 225 mld EUR w postaci pożyczek w ramach RRF w celu wsparcia technologii zeroemisyjnych. Przedstawione kwoty są jednak potencjalnymi wartościami maksymalnymi i chociaż możliwości finansowania wzrosły, to zdaniem KE obecny budżet UE jest niewystarczający do realizacji celów ustawy o zerowym zużyciu energii netto. Z tego powodu warto przyjrzeć się finansowaniu zielonych technologii w sektorze prywatnym.

Finansowanie kapitałowe pozyskane przez firmy z branży technologii klimatycznych przekroczyło 119 mld USD w 2022 r. Oznaczało to spadek o 29 proc. w porównaniu z 2021 r. w związku z trudną sytuacją climate tech na rynkach finansowych spowodowaną wojną w Ukrainie i tymczasowym zwiększaniem inwestycji w sektorze ropy i gazu. Bloomberg New Energy Finance (BNEF) wskazuje, że spadek odnotowano we wszystkich rodzajach publicznego finansowania. Z drugiej strony, prywatne inwestycje w technologie klimatyczne utrzymywały się na wysokim poziomie. Nakłady finansowe funduszy Venture Capital i Private Equity wzrosły w 2022 r. o 3 proc. r/r. Sektory energii i transportu przyciągnęły ponad 80 proc. całkowitego finansowania technologii klimatycznych drugi rok z rzędu, choć odnotowały największe nominalne spadki wartości.

Największe finansowanie pozyskały firmy zlokalizowane w Chinach z powodu wysokiej konkurencyjności produkcji pojazdów elektrycznych i OZE. Na drugim miejscu znalazły się przedsiębiorstwa ze Stanów Zjednoczonych, które przyciągnęły najwięcej funduszy VC/PE. Stanowi to wyraźny sygnał dla Unii Europejskiej, żeby zwiększyć konkurencyjność własnej gospodarki i produkcji technologii zeroemisyjnych wewnątrz wspólnoty.

MD