Skandal we Francji: Czy administracja Macrona tuszowała zanieczyszczenia wody Perrier?

Kultowa marka gazowanej wody mineralnej Perrier znalazła się w centrum skandalu, który może poważnie zaszkodzić prezydentowi Francji, Emmanuelowi Macronowi. Według raportu francuskiego Senatu oraz ustaleń Le Monde i Radio France, Nestlé Waters, producent Perrier, lobbowało w rządzie Francji, w tym wśród osób blisko związanych z prezydentem, aby sprzedawać wodę mineralną, która nie spełniała rygorystycznych francuskich przepisów. Sprawa, nazwana przez niektórych „francuskim Watergate”, ujawnia nie tylko naruszenia w procesie produkcji wody, ale także próby tuszowania zanieczyszczeń przez rząd pod naciskiem korporacji.

Nielegalne metody oczyszczania

We Francji naturalna woda mineralna, taka jak Perrier, podlega surowym regulacjom, które wymagają, by pozostawała czysta i niepoddana obróbce, co uzasadnia jej wysoką cenę. Jednak raport Senatu z 19 maja ujawnił, że Nestlé Waters stosowało niedozwolone metody oczyszczania, takie jak filtry węglowe i promieniowanie ultrafioletowe – techniki zwykle używane do uzdatniania wody kranowej – do produkcji wody mineralnej, w tym flagowego produktu Perrier.

Według ustaleń Le Monde i Radio France z stycznia 2024 roku, metody te stosowano w odpowiedzi na zanieczyszczenia źródeł wody pestycydami i bakteriami fekalnymi.

Nestlé Waters przyznało w 2024 roku, że w przeszłości używało tych metod, ale zapewniło, że od 2023 roku dostosowało swoje procesy do francuskich przepisów. W oświadczeniu dla POLITICO firma stwierdziła:

Nestlé Waters potwierdza, że wszystkie wymiany z decydentami publicznymi odbywały się z poszanowaniem roli każdej ze stron i niezależności decyzji rządowych, zgodnie z zasadami etycznymi

Firma tłumaczyła, że stosowanie filtrów było konieczne z powodu „sporadycznych zanieczyszczeń bakteryjnych lub chemicznych” wywołanych „zanieczyszczeniami fekalnymi” w źródłach wody, ale podkreśliła, że „bezpieczeństwo i jakość naszych wód mineralnych zawsze były gwarantowane”.

Rząd pod naciskiem Nestlé

Raport Senatu, wynik sześciomiesięcznego śledztwa prowadzonego przez senatora Alexandre’a Ouizille’a (Partia Socjalistyczna) pod przewodnictwem senatora Laurenta Burgoa, ujawnił, że Nestlé Waters lobbowało w rządzie Francji, aby złagodzić przepisy i umożliwić sprzedaż wody oczyszczanej niezgodnie z prawem.

Firma poinformowała władze o swoich praktykach już w 2021 roku, proponując zastąpienie filtrów węglowych mikrofiltracją na poziomie 0,2 mikrona. Do tego czasu francuskie prawo uznawało, że filtracja poniżej 0,8 mikrona może zmienić naturalny skład wody. W 2023 roku rząd zezwolił jednak na stosowanie drobniejszej mikrofiltracji, co wywołało kontrowersje.

Co więcej, Le Monde i Franceinfo ujawniły, że francuski rząd, pod naciskiem Nestlé, złagodził raport regionalnej agencji zdrowia (ARS) dla regionu Oksytanii, gdzie znajduje się zakład Perrier. Raport ten dotyczył zanieczyszczenia źródeł wody pestycydami i bakteriami fekalnymi. Po wymianie korespondencji między biurem ówczesnej minister zdrowia Agnès Firmin Le Bodo, dyrektorem ARS i prefektem regionu Gard, usunięto niektóre wzmianki o zanieczyszczeniach, aby zminimalizować skandal.

To na najwyższym szczeblu rządowym podjęto decyzję o zezwoleniu na mikrofiltrację poniżej progu 0,8 mikrona

– czytamy w raporcie Senatu. „Prezydencja wiedziała, przynajmniej od 2022 roku, że Nestlé od lat oszukiwało.”

Zaangażowanie Pałacu Elizejskiego

Dochodzenie Senatu miało również ustalić, w jakim stopniu Pałac Elizejski był świadomy działań Nestlé. Komisja wezwała na przesłuchanie byłego szefa kancelarii prezydenta, Alexisa Kohlera, opisywanego jako „drugi mózg prezydenta”, ale Kohler odmówił stawienia się, powołując się na rozdzielność władzy wykonawczej i ustawodawczej. Pałac Elizejski przekazał jednak 74 strony dokumentów, które ujawniają rozmowy między członkami personelu prezydenta a przedstawicielami Nestlé i ich lobbystami.

Ouizille podkreślił podczas konferencji prasowej, że Kohler „wielokrotnie spotykał się” z lobbystami Nestlé, a „co najmniej Pałac Elizejski był świadomy tego, co się dzieje”. Raport opisuje te interakcje jako „niebezpieczne powiązania między rządem a Nestlé”, które mogły zaszkodzić ochronie konsumentów.

Pytany o sprawę w lutym, prezydent Macron stwierdził:

Nie jestem świadomy takich rzeczy

– i zaprzeczył istnieniu jakiegokolwiek „porozumienia” czy „zmowy”.

Jednak ujawnione dokumenty i zeznania sugerują, że jego administracja mogła wiedzieć o praktykach Nestlé już od 2022 roku. Skandal może pogłębić problemy Macrona, który zmaga się z niskim poparciem społecznym i politycznym impasem.

Sprawa Perrier rodzi pytania o wpływ wielkich korporacji na decyzje rządowe, nawet w krajach o ścisłych regulacjach, takich jak Francja. Dla konsumentów na całym świecie, którzy ufają markom premium, takim jak Perrier, rewelacje o zanieczyszczeniach fekalnych i pestycydowych w źródłach oraz tuszowaniu tych informacji przez rząd mogą podważyć zaufanie do jakości produktów. Choć nie ma dowodów, by bakterie fekalne znajdowały się w butelkowanej wodzie, użycie niedozwolonych metod oczyszczania i złagodzenie raportów przez rząd budzi poważne obawy o przejrzystość i odpowiedzialność.

Źródło: Politico, Le Monde