Obowiązkowe widełki płacowe w ogłoszeniach powodują wzrost wynagrodzeń

W ostatnich latach coraz więcej krajów wprowadza regulacje nakazujące publikowanie informacji o wynagrodzeniach w ogłoszeniach o pracę. Jak zauważa Marta Palczyńska w artykule opublikowanym w Tygodniku Gospodarczym PIE, takie przepisy obowiązują już w Austrii, na Słowacji, Litwie, Łotwie oraz w dziesięciu stanach USA.

W Unii Europejskiej zmiany te wpisują się w Dyrektywę o przejrzystości wynagrodzeń, którą państwa członkowskie mają wdrożyć do czerwca 2026 roku. W Polsce trwają prace nad projektem ustawy wprowadzającym obowiązek podawania proponowanego wynagrodzenia w ofertach pracy, choć jego obecne brzmienie budzi wątpliwości interpretacyjne.

Wzrost płac dzięki większej przejrzystości

Jak podkreśla Marta Palczyńska, jawność widełek płacowych zwiększa siłę negocjacyjną pracowników, co może prowadzić do wzrostu wynagrodzeń. Pracownicy często opierają swoje oczekiwania płacowe na dotychczasowych zarobkach, co skutkuje niedoszacowaniem ofert na rynku, szczególnie wśród osób o niższych dochodach. Publikowanie informacji o wynagrodzeniach pozwala kandydatom lepiej ocenić możliwości zarobkowe i aplikować do firm oferujących wyższe płace.

Badania potwierdzają pozytywny wpływ takich regulacji. Na Słowacji, po wprowadzeniu obowiązku podawania wynagrodzeń, płace nowo zatrudnionych wzrosły o 3% w firmach, które wcześniej nie były transparentne w tym zakresie, w porównaniu z tymi, które zawsze publikowały takie dane. W Kolorado w USA odnotowano wzrost oferowanych wynagrodzeń o 3,6% oraz faktycznie wypłacanych o 1,4%. Co istotne, na zmianach skorzystali także obecni pracownicy oraz firmy, które od zawsze podawały wynagrodzenia w ofertach. Według autorów badań, jawność płac wzmacnia konkurencję na rynku pracy, co przekłada się na lepsze warunki zatrudnienia.

Zmniejszenie luki płacowej

Głównym celem unijnej Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń jest zapewnienie równości płac kobiet i mężczyzn. Marta Palczyńska wskazuje, że publikowanie widełek płacowych może przyczynić się do zmniejszenia luki płacowej, ponieważ kobiety rzadziej niż mężczyźni inicjują negocjacje, proszą o podwyżki i mają mniejsze zaufanie do swojej wiedzy o wynagrodzeniach. Dostęp do informacji o zarobkach lub świadomość, że wynagrodzenie podlega negocjacjom, zmniejsza różnice w wynikach negocjacji między płciami.

Efekty tych regulacji są jednak zróżnicowane. Na Słowacji nie zaobserwowano wpływu nowych przepisów na lukę płacową. Z kolei w Austrii większa przejrzystość przyczyniła się do jej zmniejszenia, ale tylko w dolnej części rozkładu wynagrodzeń i w firmach oferujących płace wyższe niż przewidują układy zbiorowe.

Wyzwania i perspektywy w Polsce

Wprowadzenie obowiązku publikowania widełek płacowych w Polsce może być krokiem w stronę większej transparentności na rynku pracy. Jak zauważa Marta Palczyńska, obecny projekt ustawy wymaga doprecyzowania, aby zapewnić jasność i skuteczność przepisów. Doświadczenia innych krajów pokazują, że takie regulacje mogą nie tylko podnieść poziom wynagrodzeń, ale także przyczynić się do większej równości na rynku pracy. Kluczowe będzie jednak odpowiednie wdrożenie i monitorowanie efektów tych zmian.

Źródło: Tygodnik Gospodarczy Polskiego Instytutu Ekonomicznego