Nowe odkrycie polskich naukowców. Antybakteryjne, tanie i przyjazne środowisku farby
Innowacyjna technologia opracowana przez polskich naukowców pozwoli wytwarzać farby o działaniu przeciwdrobnoustrojowym. Połączenie nanotechnologii i polimerów może okazać się rewolucyjne, ponieważ w przeciwieństwie do znanych już technologii antybakteryjnych wykorzystujących nanocząsteczki srebra nie oddziałuje negatywnie na środowisko naturalne.
Naukowcy Instytutu Fizyki PAN od kilku lat analizują możliwość zastosowania powłok antybakteryjnych w implantologii oraz pokrywania dużych powierzchni, na przykład ścian szpitalnych. To rozwiązanie może się sprawdzić także w komunikacji zbiorowej i innych miejscach użyteczności publicznej, ale i w poligrafii. Zostało już opatentowane, co otwiera drogę do jego komercjalizacji.
Opracowaliśmy nowy typ znaczników, a jednocześnie nagle sobie uświadomiliśmy, że one mają inne funkcjonalności, np. blokują rozwój bakterii. Są to bardzo małe obiekty, my nazywamy to nanocząstkami. Większości z nas nawet trudno to sobie wyobrazić, bo nasz włos jest mikronowy, a to jest coś, co jest jeszcze tysiąc razy mniejsze. Teraz takie małe obiekty wprowadzane np. do tuszu – oprócz tego, że zachowuje on barwę, kolory, to jest oczywiste – jednocześnie blokują rozwój bakterii
– informuje w rozmowie prof. dr hab. Marek Godlewski, kierownik Centrum Transferu Technologii w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk.
Rozwiązanie opatentowane przez polskich fizyków oparte jest na synergii nanotechnologii z polimerami, co czyni je innowacyjnym. Na rynku są już bowiem dostępne farby o właściwościach antybakteryjnych, ale najczęściej opierają się na nanokrystalicznym srebrze lub innych metalach. Takie rozwiązanie, choć jest skuteczne, jest dość drogie i nie pozostaje obojętne dla środowiska i zdrowia.
Nawet się mówi o tym, że może być to wkrótce zakazane, w związku z tym, że srebro przenika do środowiska, powoduje np. niszczenie bakterii w glebie, które są bardzo pożyteczne. Ale też, co jest groźne, maleje wydajność oczyszczalni ścieków. Więc trzeba znaleźć rozwiązanie takich cząstek, które w środowisku naturalnym same rozłożą się po pewnym czasie
– podkreśla prof. Marek Godlewski.
Dużą zaletą wynalazku polskich fizyków IF PAN jest też to, że nadanie farbom właściwości antybakteryjnych jest w tej technologii tanie i łatwo ją wdrożyć w procesie produkcji sprzętu i urządzeń, które sprzyjają transmisji drobnoustrojów w miejscach użyteczności publicznej, a przede wszystkim placówkach ochrony zdrowia.
Lekarz kiedyś powiedział mi, że zabójcą numer jeden w szpitalu jest klamka. Dla mnie to było szokujące, ale potem wytłumaczył mi, że przecież chory musi iść do łazienki, dotyka klamki i tak choroby się przenoszą. A więc wszystkie klamki, poręcze w autobusach to są miejsca groźne dla nas, tam mogą się przenosić różne choroby. I tam docelowo mogą być takie zabezpieczenia użyte
– wyjaśnia kierownik Centrum Transferu Technologii Instytutu Fizyki PAN.
Z kolei użycie zmodyfikowanej w tej technologii farby do druku ulotek, wizytówek czy menu w restauracjach pozwoliłoby ograniczyć transmisję bakterii podczas ich kolportażu, minimalizując ryzyko zakażeń. Rozwiązanie fizyków może pomóc także w walce z rosnącym zjawiskiem antybiotykoodporności. Eksperci alarmują, że ze względu na to, że skuteczność działania antybiotyków sukcesywnie maleje, to potrzebne są inne niż farmaceutyczne sposoby na minimalizację występowania groźnych wirusów i bakterii w bezpośrednim otoczeniu człowieka.
Masowe hodowle kur, świń i innych zwierząt spowodowały, że codziennie spożywamy, czy to w mleku, czy w mięsie, olbrzymie ilości antybiotyków w sposób zupełnie nieświadomy. W związku z tym duży procent bakterii już jest odpornych na antybiotyki. Musimy znaleźć metodę zabezpieczenia, w związku z tym szukamy takich rozwiązań, które ograniczą ilość stosowanych antybiotyków. Innym przykładem, nad którym pracujemy, jest pokrycie implantów wszelkiego rodzaju, zaczynając od stomatologicznych, a kończąc na śrubach do kości po złamaniu czy implantów, które zastępują kawałki kości czy biodra. To są te miejsca, gdzie odporność antybakteryjna jest kluczowa dla naszego zdrowia
– mówi prof. Marek Godlewski.
Według MarketsandMarkets rynek powłok przeciwdrobnoustrojowych w 2022 roku wypracuje przychody sięgające 4,2 mld dol. Do 2027 roku wartość ta sięgnie 7 mld dol.
Zobacz też: Rozwiązanie polskich naukowców poprawi wydajność oczyszczalni i biogazowni
MD