W ciągu najbliższych 3 lat wygaśnie 144 umów o dzierżawie obejmujących łącznie 96 tys. ha. Wówczas ziemia ta wróci do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, skąd trafi do ponownego rozdysponowania. Dzierżawcy którzy się do tego nie zastosują będą musieli zapłacić kary w wysokości 30-krotnego czynszu dzierżawnego. 

Ustawa z dnia 16 września 2011 zobowiązuje podmioty, które dzierżawiły łącznie ponad 428 ha (na dzień 3 grudnia 2011 r.) do wyłączenia 30 proc. powierzchni użytkowanych przez siebie gruntów rolnych.

Większość dzierżawców, których dotyczył ten obowiązek, oddała wymagane grunty, ale część z się na to nie zgodziła. Tymczasem ustawodawca nie przewidział żadnych wyjątków w zakresie stosowania ustawy wobec podmiotów, które podlegały jej regulacjom. 

Oznacza to, że po wygaśnięciu umów ziemia musi powrócić do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) skąd trafi do ponownego rozdysponowania. Od 2023 do 2026 r. wygaśnie 144 takich umów obejmujących łącznie 96 tys. ha. 

Dotychczasowi dzierżawcy muszą się z tym pogodzić, bo inaczej staną się tzw. dzierżawcami bezumownymi, a wówczas za użytkowanie gruntów będą naliczane im kary w wysokości 30 krotnego czynszu dzierżawnego. 

Ziemia która wróci do Zasobu z tzw. “trzydziestek” zostanie przekazana w ponowną dzierżawę dla rolników indywidualnych na podstawie przeprowadzonych przetargów na ich dzierżawę. 

Proces ten mają poprzedzić jednak konsultacje społeczne ze środowiskiem rolniczym, w tym organizacjami reprezentującymi rolników i radą społeczną działającą przy każdym oddziale terenowym KOWR. 

Po opracowaniu przez oddział programu wtórnej restrukturyzacji dzierżawionej nieruchomości, wszelkie informacje w tym zakresie będą ogłaszane publicznie, aby dotarły do jak największego grona rolników.