W takim tempie ceny najmu mieszkań jeszcze w Polsce nie rosły. W III kwartale tego roku wzrost wyniósł aż 16,6 proc. r/r. Pod tym względem nasz kraj plasuje się na niechlubnym czwartym miejscu w UE – czytamy w tygodniku PIE. Rośnie też liczba mieszkań należących do operatorów instytucjonalnych. W największych miastach Polski jest ich już ponad 8,5 tys.

Dynamiczny wzrost cen najmu mieszkań rozpoczął się w Polsce wraz z rosyjską napaścią na Ukrainę. Średnia cena najmu mieszkania wzrosła w III kwartale 2022 r. o 16,6 proc. względem roku poprzedniego. W II kwartale było to 13,6 proc.

To rekordowe tempo, znacznie wyższe niż wcześniej obserwowane. W latach 2011-2019 ceny najmu rosły przeciętnie o 2,5 proc. rok do roku. Należy jednak podkreślić, że w latach 2018 i 2019 wzrost cen najmu stał się znacznie bardziej zauważalny i osiągał wartości zbliżające się do 5-6 proc.

Obecny wzrost cen najmu mieszkań umieścił Polskę w ścisłej czołówce UE. Jest też jednym z najwyższych wśród europejskich członków OECD. W III kwartale tego roku ceny rosły szybciej tylko w Estonii (27,1,7 proc.), Litwie (19,1 proc.) i Słowenii (19,2 proc.).

Aktualnie ceny najmu mieszkań w Polsce rosną prędzej niż ceny sprzedaży nieruchomości. W II kwartale 2022 r. przeciętna cena najmu mieszkania wzrosła o 13,6 proc., zaś przeciętna cena zakupu mieszkania o 12,4 proc. względem roku ubiegłego.

Należy się spodziewać, że w III kwartale 2022 r. różnica ta pogłębi się, a ceny najmu wzrosną znacznie powyżej cen sprzedaży. Jest to sytuacja niespotykana od 2016 r. Tylko w okresie 2011-2016, za sprawą kryzysu gospodarczego, ceny sprzedaży mieszkań rosły w nieznacznym tempie lub spadały i w efekcie obserwowano wówczas szybszy wzrost cen najmu mieszkań niż cen sprzedaży.

– czytamy w tygodniku PIE.

Imigracja i inflacja

Głównymi przyczynami znaczącego wzrostu cen najmu mieszkań są: przybycie ukraińskich uchodźców do Polski oraz wysoka inflacja. Napływ blisko 1,5 mln uchodźców do Polski po wybuchu wojny w Ukrainie wygenerował znaczny wzrost popytu na mieszkania, szczególnie w największych miastach Polski. Z kolei ogólny wysokim wzrost cen, przede wszystkim zaś cen energii elektrycznej i gazu, przełożył się na wzrost cen najmu, niezależnie od wzrostu popytu ze strony najmujących.

Można się spodziewać, że w najbliższych latach zaobserwujemy rozwój rynku najmu mieszkań w Polsce. Wzrost popytu na najem mieszkań będzie wynikał przede wszystkim z niskiej dostępności kredytów hipotecznych oraz wysokich kosztów ich obsługi. Według Biura Informacji Kredytowej, w październiku tego roku liczba wniosków o kredyt mieszkaniowy spadła o 67,2 proc. r/r.

– czytamy w tygodniku PIE.

Z kolei wzrost dostępności mieszkań na wynajem w ofercie rynkowej będzie wynikał głównie z rosnącego zainteresowania inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych zakupem mieszkania na wynajem. Wiele wskazuje na to, że w ostatnich latach znaczna część sprzedaży mieszkań miała charakter inwestycyjny i mieszkania te, przynajmniej w dużej części, będą udostępnione na rynku najmu – czytamy dalej.

Widoczny jest również wzrost zakupów mieszkań w Polsce ze strony inwestorów instytucjonalnych. Cushman & Wakefield szacuje, że obecnie w największych miastach Polski dostępnych jest ponad 8,5 tys. mieszkań należących do operatorów instytucjonalnych, zaś liczba mieszkań, które udostępnione będą w tej formie w najbliższych pięciu latach wyniesie 26,5 tys.

Co ósmy Polak mieszka w wynajmowanym mieszkaniu

W tej chwili odsetek osób mieszkających w mieszkaniach na wynajem wynosi w Polsce 13,2 proc. Jest to bardzo niski wynik na tle pozostałych państw UE. Średnia europejska wynosi 30,1 proc., zaś np. w Austrii i Niemczech niemal połowa ludności mieszka w wynajmowanych mieszkaniach – odpowiednio 45,8 proc. oraz 50,5 proc. Wynik obserwowany w Polsce jest jednak typowy dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, w której przeważa model zamieszkiwania w mieszkaniach posiadanych na własność.

Popularność najmu mieszkań np. w Austrii, Niemczech i Danii wynika między innymi z obowiązującego w tych państwach systemu prawnego, który skutecznie chroni interesy zarówno najemców, jak i wynajmujących. Prawo, z jednej strony, zabezpiecza interesy wynajmujących na przykład w sytuacji, gdy najmujący nie płaci czynszu lub niszczy mieszkanie. Z drugiej strony, prawo zabezpiecza również interesy najemców ograniczając sytuacje, w których wynajmujący może arbitralnie podnieść czynsz za mieszkanie oraz promując model zawierania umów długoterminowych. W efekcie nie tylko znaczna część populacji tych państw mieszka w wynajmowanych mieszkaniach, lecz również popularną opcją jest najem tego samego mieszkania przez całe życie.

MD/źródło: tygodnik PIE