Badanie potrzeb konsumentów napędza rozwój branży rolno-spożywczej

Branża rolno-spożywcza, do niedawna uważana za jedną z mniej postępowych, dziś jest pełna innowacji. Napędzają je trzy trendy – wpływ żywności na zdrowie, oddziaływanie na środowisko oraz cyfryzacja produkcji. Inspiracją do tworzenia innowacji są potrzeby konsumentów i to właśnie ich zdanie producenci żywności coraz częściej biorą pod uwagę w pierwszej kolejności. W ramach projektu EIT Food Consumer Engagement Labs, koordynowanego przez Uniwersytet Warszawski, konsumenci pracują z firmami spożywczymi, współtworząc innowacyjne produkty spożywcze.

Konsumenci źródłem pomysłów

Konsumenci okazują się naprawdę cennym źródłem nowych pomysłów na produkty. Eksperci odpowiedzialni za rozwój nowych produktów w firmach czasami nie zastanawiają się nad określonymi potrzebami, sposobami ich realizacji przez rozwiązania produktowe, a to właśnie konsumenci w procesach kokreacji potrafią zaproponować rozwiązania, pomysły, podpowiedzieć podejścia, o których pracownicy firm nie byli w stanie pomyśleć 

– mówi kierujący projektem prof. Krzysztof Klincewicz z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, partner EIT Food.

Opracowana przez UW metodyka współtworzenia produktów przez konsumentów (Consumer Engagement Labs) powstała dzięki wiedzy specjalistów z zakresu antropologii, psychologii, zachowań konsumenckich i zarządzania innowacjami, a następnie została poddana weryfikacji poprzez kolejne wdrożenia we współpracy z partnerami akademickimi i przemysłowymi.

Projekt EIT Food Consumer Engagement Labs opiera się właśnie na takim dialogu, na kokreacji, procesie włączania konsumentów w przygotowywanie pomysłów na nowe produkty, a później wdrażanie ich wspólnie z firmami. W tym zakresie EIT Food i Uniwersytet Warszawski są pionierami rynku europejskiego. Udało się wypracować 22 nowe produkty przy współpracy z kilkudziesięcioma firmami i panelami konsumenckimi w 16 krajach europejskich. Wszystkie te produkty są rzeczywiście wybitnymi innowacjami rynkowymi 

– podkreśla prof. Krzysztof Klincewicz.

Koncepcje tych produktów powstawały w latach 2019–2022 przy współpracy 43 firm spożywczych z 82 grupami konsumentów. Kolejne produkty i nowe koncepcje opakowań są w przygotowaniu.

Wdrażanie produktów w praktyce

Jednym z produktów wprowadzonych na rynek było zaproponowane przez polską firmę Lyofood danie obiadowe: pasternak z soczewicą w marynowanych pieczarkach. Liofilizowane danie jest odpowiedzią na potrzeby dwóch grup konsumentów. Z jednej strony jest ono ofertą dla klientów poszukujących zdrowej żywności bez sztucznych dodatków, z drugiej – dla osób, które nie mają czasu samodzielnie takiego dania ugotować, ale jednocześnie chcą się odżywiać zdrowo. Dzięki liofilizacji posiłek zachowuje walory odżywcze, a jednocześnie smak, teksturę i długi okres przydatności do spożycia. Produkt zapakowany jest w papierowy kubeczek, który służy jednocześnie do przygotowania posiłku oraz zastępuje talerz. Przygotowanie posiłku wymaga jedynie dodania gorącej wody.

Inny przykład polskiego projektu to „Burak na zdrowie” – opracowane przez Folwark Wąsowo gotowe danie z tego lubianego, ale wymagającego w przygotowaniu warzywa, w wygodnych porcjach. Buraki zostały wzbogacone o korzystny dla stawów kolagen i kurkumę, mającą działanie przeciwzapalne i korzystnie wpływającą na procesy trawienne.

Obserwujemy niesamowitą falę innowacji przychodzących z różnych kierunków, poczynając od związków pomiędzy żywnością a zdrowiem, poprzez wpływ na środowisko, aspekty energetyczne, wykorzystania wody i zasobów naturalnych, aż po wyzwania związane z cyfryzacją przemysłu. Właśnie te trzy obszary: dietetyka i zdrowie, środowisko naturalne i wykorzystanie zasobów oraz cyfryzacja stanowią wątki przewodnie w aktywności EIT Food 

– wyjaśnia profesor Wydziału Zarządzania UW.

Jak podkreśla, polskie firmy spożywcze nie mają się czego wstydzić na tle producentów z innych krajów europejskich. Teraz czeka ich szereg kolejnych wyzwań.

Dotychczasowa struktura, skład produktów spożywczych, sposoby ich sprzedaży i wytwarzania będą musiały się zmieniać. Nadchodzi kryzys gospodarczy, rosną koszty surowców energetycznych, zmieniają się uwarunkowania cenowe na rynkach i tak naprawdę wszystkie te kryzysowe impulsy mogą być jednocześnie punktem wyjścia do fascynujących innowacji, które mogą się pojawić na rynku 

– przewiduje prof. Krzysztof Klincewicz.

MO